ದಾಮೋದರಂ ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಅವರು ಅನೇಕ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದ ಮೊದಲ ದಲಿತ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಮೊದಲ ದಲಿತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಅವಿಭಜಿತ ಆಂಧ್ರದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಇದುವರೆಗಿನ ಯಾರು ಇವರ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಮುರಿಯಲಾಗಿಲ್ಲ. ಮೇ 8ರಂದು ಅವರ ಪುಣ್ಯತಿಥಿಯಂದು, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಈ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.
ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ಸೋಷಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ, “ಮೊದಲ ದಲಿತ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ದಾಮೋದರಂ ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಅವರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅವರು ಯಾವುದೇ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನಡೆದರು ಮತ್ತು ತಳ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ದುಡಿಯುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು” ಎಂಬ ಪೋಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.
ಸಂಜೀವಯ್ಯ 1921ರಲ್ಲಿ ಅವಿಭಜಿತ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಹಿಂದುಳಿದ ರಾಯಲಸೀಮಾ ಪ್ರದೇಶದ ಕರ್ನೂಲ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ ಹೋರಾಟಗಳು ಅವರ ಜೀವನವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದವು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆಯನ್ನು ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಕಡುಬಡತನದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆಗ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಲು ಸರಿಯಾದ ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆಗಲೂ, ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಮದ್ರಾಸ್ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಸಮಗ್ರತೆ, ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಪರಾಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಅವರು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟರು. 1960ರಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಅವರ 38ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು.
ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅವರು ಭೂಹೀನರಿಗೆ ಭೂಮಿ ವಿತರಣೆ, ತೆಲುಗು ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ದೀನದಲಿತರು ಮತ್ತು ಎಸ್‌ಸಿ ಮತ್ತು ಎಸ್‌ಟಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವಂತಹ ಹಲವಾರು ಪ್ರಗತಿಪರ ಕಲ್ಯಾಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಅವರ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಈ ಪಾತ್ರವೂ ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿತು. ಕೇಂದ್ರ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಸಚಿವರಾಗಿ ಅವರು ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದ್ದರು.
ಇಂದು ದೇಶವು ತನ್ನ ನೆರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂಧೂರ್ ನಡೆಸುತ್ತಾ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಅವರ ಮನೋಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗುತ್ತದೆ. 1962ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವು ಭಾರತದಲ್ಲಿದ್ದ ಯುದ್ದದ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಅವರನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಮೊದಲ ದಲಿತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ ಅವರು ಪಕ್ಷವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಹಿಂದೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಜನರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದರು, ಚೀನಾದ ಆಕ್ರಮಣದ ಎದುರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ದೇಶವು ತನ್ನ ಕಠಿಣ ಮಿಲಿಟರಿ ಸವಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಎದುರಿಸಿದಾಗಲೂ ಪಕ್ಷವು ಕುಗ್ಗದಂತೆ ಅವರು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅವರನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಶಾಶ್ವತ ಐಕಾನ್‌ಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಎರಡನೇ ಅವಧಿಗೆ ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವರು ನಿಧನರಾದರು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರ ಕುರಿತಾದ ಚರಿತ್ರೆಯ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮರೆಯುವುದು ಕಷ್ಟ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತೆಲುಗು ಮಾಧ್ಯಮದ ವ್ಯಾಪಕ ವಿಭಾಗವು ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗ ಶ್ರೀಧರ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸಂದರ್ಶನ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಸುದ್ದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದರು. ಶ್ರೀಧರ್ ಅವರು ಕರ್ನೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ವೈರಲ್ ಆದ ವೀಡಿಯೊವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಮವಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸರಳ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ರಾಜಕೀಯ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ಶಾಂತವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.
ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸದೆ ಸರಳ ಜೀವನ ನಡೆಸಲು ಅಥವಾ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಲು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಘನತೆ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಇಂದಿನ ರಾಜಕೀಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆಡಂಬರ, ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು ಪ್ರಬಲ ರಾಜಕಾರಣಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಸಂಜೀವಯ್ಯ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಅಪರೂಪದ ಕುಟುಂಬವಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ನಕ್ಸಲರು ನಡೆಸಿದ ನೆಲಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ 3 ಗ್ರೇಹೌಂಡ್ಸ್ ಕಮಾಂಡೋ ಪೊಲೀಸರ ಸಾವು
