Hijab Live | ಹಿಜಾಬ್‌ ಲೈವ್‌‌‌ | ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಅರ್ಜಿ ತಿರಸ್ಕೃತ; ವಿಚಾರಣೆ ಬುಧವಾರಕ್ಕೆ ಮುಂದೂಡಿಕೆ

ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಜಾಬ್ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಅರ್ಜಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಪೂರ್ಣ ಪೀಠವು ಮಂಗಳವಾರವು ಮುಂದುವರೆಸಿತ್ತು. ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಿತು ರಾಜ್ ಅವಸ್ತಿ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೃಷ್ಣ ಎಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜೆಎಂ ಖಾಜಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪೀಠವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರ ವಾದವನ್ನು ಆಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರ ಪರವಾಗಿ ಸುಧೀರ್ಘವಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ದೇವದತ್‌ ಕಾಮತ್‌ ತನ್ನ ವಾದವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸರ್ಕಾರವು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌‌ನ ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಅರ್ಜಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಕಕ್ಷಿದಾರರು ಸಲ್ಲಿಸ ಬೇಕು. ವಕೀಲರಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದೆ.

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌‌ 04:50PM

• ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ರವಿವರ್ಮ ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ವಾದ ಮಂಡಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವರು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶಗಳಿಗೆ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ: ರವಿವರ್ಮ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಶ್ರೀಮತಿ ರೇಶಮ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಅರ್ಜಿದಾರರು wp 2146/2022 ಅನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಂಜಯ್‌ ಹೆಗಡೆ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಆಕೆ ಎರಡು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆಯೆ?

   

• ಎಜಿ: ಹೌದು, ಅವರು ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿದಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಅವರು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
• WP 2146/ ನಲ್ಲಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೆಮೊವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಡ್ವ್ ತಾಹಿರ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ, ರೇಶಮ್ ಪರವಾಗಿ ವಾದಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒಂದೇ ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಿಭಿನ್ನ ವಕೀಲರ ಮೂಲಕ ಒಂದೇ ಸತ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನಿನ ಅದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
• ತಾಹಿರ್‌: ಸಂಜಯ್‌ ಹೆಗ್ಡೆ ಅವರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ವಾದ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಕ್ಷಮಿಸಿ, ಇದನ್ನು ನಾವು ಅನುಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಹೆಗಡೆಯವರು ತಮ್ಮ ಅಹವಾಲುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಯಾರು ಮೊದಲು ವಾದ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ನೀವು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಮಗೆ ಒಂದು ವಿಷಯ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಲಿ, ನಾವು ಒಂದು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತೇವೆ. ಸಂಜಯ್ ಹೆಗ್ಡೆ ಅವರು ಈಗಾಗಲೇ ತಮ್ಮ ವಾದವನ್ನು 2146 ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಬೇರೆ ಯಾರನ್ನೂ ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ.
• ಹೆಗ್ಡೆಯವರು ಕೇವಲ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಾದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಕೀಲ ಮೀರ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಮೂರ್ತಿ: ದಯವಿಟ್ಟು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸಮಯವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡಬೇಡಿ. ನಾವು ಇತರ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತೇವೆ.
• ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ರವಿವರ್ಮ ಕುಮಾರ್ ವಾದಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಅರ್ಜಿದಾರರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮೊದಲು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ. ಅವರು ಮತ್ತೊಂದು ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೆಮೊವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.
• ಕುಮಾರ್:ಸರ್ಕಾರ ಇನ್ನಷ್ಟೇ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದು, ಅದು ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ತನಕ ಸರ್ಕಾರವು ಯಾವುದೇ ತೆರನಾದ ಸಮವಸ್ತ್ರ ಸೂಚಿಸಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಹಿಜಾಬ್‌ ನಿಷೇಧಿಸಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ನಾನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
• ಕುಮಾರ್: ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಕುರಿತು ನಿರ್ಧರಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರವೇ ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಸಮಿತಿಯಡಿ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿ ಸೂಚಿಸುವ ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಜಾಬ್‌ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಯು ಸಮವಸ್ತ್ರ ಸೂಚಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದಾಗಿದೆ.
• ಕುಮಾರ್‌: ಕರ್ನಾಟಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಯಿದೆ ಉಲ್ಲೇಖ. ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಯು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರಯಾಗಿದ್ದು, ಕಾಯಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 2(7)ರ ಉಲ್ಲೇಖ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಕ್ಷಮ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಸಮವಸ್ತ್ರ ಸೂಚಿಸಲು ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅವಸ್ಥಿ: ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿ ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ನೀವು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೀರಿ.
• ಕುಮಾರ್‌: ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿ ಅದು ಪ್ರಾಧಿಕಾರವಲ್ಲ.

   

• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಅವಸ್ಥಿ: ನಾಳೆ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದುವರಿಸೋಣ.
• ಕುಮಾರ್: ನಾಳೆ ಕಾಲೇಜುಗಳು ಪುನರಾರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನಾನು ನಿನ್ನೆ ಮಾಡಿದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

  (ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವ ಹುಡುಗಿಯರು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ತಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಈ ಅರ್ಜಿ ಆರೋಪಿಸಿದೆ).

• ಇದನ್ನು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್: ಅಫಿಡವಿಟ್ ಅನ್ನು ವಕೀಲರು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸರಿಯಾದ ಅರ್ಜಿಗೆ ನಾವು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತೇವೆ.
• ವಕೀಲ ತಾಹಿರ್: ಸಿವಿಲ್ ನಿಯಮಗಳು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಲು ವಕೀಲರನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ಕಕ್ಷಿದಾರರು ಯಾಕೆ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದೇನೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಇದು ಸರಿಯಾದ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲ. ವಕೀಲರು ಅಫಿಡವಿಟ್ ಅನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಕಕ್ಷಿದಾರರಿಂದಲೇ ಅರ್ಜಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು.
• ತಾಹಿರ್: ಆದರೆ ನಾಗರಿಕ ನಿಯಮಗಳು ಅದನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ವಕೀಲರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅಫಿಡವಿಟ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಾವು ನಾಳೆ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತೇವೆ.

ಸೋಮವಾರದ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಕ್ತಾಯ. ನಾಳೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 2.30ಕ್ಕೆ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದುವರಿಯಲಿದೆ.

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌‌ 04:25PM

• ಕಾಮತ್‌: ನನ್ನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ಕತ್ತಿಗೆ ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಇದು ನನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಅಲ್ಲ. ಇದು ನನ್ನ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಜೊತೆ ಇದ್ದೇನೆ, ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂಬುದಕ್ಕಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತಿನ ಪ್ರದರ್ಶನವಲ್ಲ. ಇದು ನಂಬಿಕೆಯ ಆಚರಣೆ. ಅದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಯಾರೂ ಶಾಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತು ತೋರಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಮೀರಿದ್ದಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಬೇಕಿದೆ.
• ಕಾಮತ್‌: ಇದಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಗ್ರಂಥ, ವೇದ, ಉಪನಿಷ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಮತಿಸಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ನಿಮ್ಮ ಆದ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ 25ನೇ ವಿಧಿ ಅನ್ವಯಿಸದು. ರಾಜ್ಯವು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಶಾಸನವು ಸುಧಾರಣೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಸರ್ಕಾರವು ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಯಿದೆ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಆ ಕಾನೂನು ಹಿಜಾಬ್ ನಿಷೇಧ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಾಗಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾದ ಕಾನೂನು ಎಂದು ತೋರುವುದಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾನೂನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿರಬೇಕು.
• ಕಾಮತ್‌: ಹಿಜಾಬ್‌ ಕುರಿತಾಗಿ ಅದು ಒಂದು ಹಕ್ಕೇ ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ಇಸ್ಲಾಮೇತರ ಇತರೆ ದೇಶಗಳ/ನ್ಯಾಯಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಏನು ಹೇಳಿದೆ ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ತಿಳಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆವು.
• ದೇವದತ್‌ ಕಾಮತ್‌ ಅವರು ಆಂಟೋನಿ ವರ್ಸಸ್‌‌ ಗವರ್ನಿಂಗ್‌ ಬಾಡಿ ಕುರಿತಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ತೀರ್ಪಿನ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್‌: ಅದು ಧಾರ್ಮಿಕ ದೇಶವೇ?
• ಕಾಮತ್‌: ಇಲ್ಲ. ನಾನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನವಿದೆ.
• ದಕ್ಷಿಣಾ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿನ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮತ್ತೊಂದು ತೀರ್ಪಿನ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡಿದ ಕಾಮತ್‌, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ ಮೂಲದ ಹಿಂದೂ ಯುವತಿಯು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಗುತಿ ಧರಿಸಬಹುದೇ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಶಾಲೆಯ ವಾದವು, ಇದು “ಭಯಾನಕ ಪಥಸಂಚಲನ”ಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದಾಗಿತ್ತು.
• ಮೂಗುತಿ ಧರಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹಿಂದೂ ಹುಡುಗಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮನವಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೂ ಹುಡುಗಿ ಶಾಲೆಯ ಕೋಡ್‌ಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಶಾಲೆಯು ವಾದಿಸಿತು, ಮೂಗುತಿಯನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಜನಪ್ರಿಯ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ, ಮೂಗುತಿ ನಿಷೇಧವು ಅವಳ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಅವಳು ಅದನ್ನು ಹೊರಗೆ ಧರಿಸಲು ಸ್ವತಂತ್ರಳು ಎಂದು ಕಾಮತ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹಿಜಾಬ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲೂ ಸರ್ಕಾರ ಇದನ್ನೇ ವಾದಿಸುತ್ತಿದೆ.
• ಕಾಮತ್: ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸದಿದ್ದರೆ ಸ್ವರ್ಗ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆಯೇ? ಅವರು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮೂಗುತಿ ಧರಿಸಿದ ಹಿಂದೂ ಹುಡುಗಿಯ ವಿರುದ್ಧ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯ ವಾದವೂ ಇದೇ ಆಗಿತ್ತು.
• ಕಾಮತ್: ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಮ್ಮ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದೆ. ನಮ್ಮ ವೇದಗಳು, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು. ನಾವು ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಅದೇ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
• ಕಾಮತ್ ಅವರು ತೀರ್ಪನ್ನು ಓದುತ್ತಾ: ಮೂಗುತಿ ಧರಿಸುವುದು ಸುನಾಲಿಯ ಧರ್ಮ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕಡ್ಡಾಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವಲ್ಲ ಎಂದು ಪುರಾವೆಗಳು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ; ಆದರೆ ಪುರಾವೆಗಳು ಮೂಗುತಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ತಮಿಳು ಹಿಂದೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದೊಂದಿಗೆ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.
• ಕಾಮತ್: ಸುನಾಲಿಯವರು ಹೊರಗೆ ಮೂಗುತಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಹಕ್ಕು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶಾಲೆಯವರು ವಾದಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಅಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ.
• ತೀರ್ಪಿನ ಸೂಚನೆ ಏನೆಂದರೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದ ಅವಕಾಶ ಇರಬೇಕು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಧರ್ಮ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹವಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀವು ಸಮುದಾಯದ ಯಾರಿಗೂ ರವಾನಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಬಾಲಕಿಗೆ ಆಕೆ ತಪ್ಪು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗದು. ಏಕೆಂದರೆ ಇತರರು ಅದೇ ರೀತಿ ಆ ಧರ್ಮ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು. ಆ ತೀರ್ಪಿನ 112ನೇ ಪ್ಯಾರಾದಲ್ಲಿ ಬಾಲಕಿಯನ್ನು ಶಾಲೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿಡುವುದು ಒಪ್ಪಲಾಗದು ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು.
• ಕಾಮತ್‌: ಇದು ಸಮವಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣವಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಇದು ಈಗಾಗಲೇ ಇರುವ ಸಮವಸ್ತ್ರದ ವಿನಾಯಿತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ ಎಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಆ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಹೇಳಬಹುದಾದರೆ ಇದು ಸಮವಸ್ತ್ರ ವಿನಾಯಿತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದೇ ಅಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಬಣ್ಣದ ಶಿರವಸ್ತ್ರ ಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಮೂಗುತಿ ಧರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಸಿದರೆ ಇತರರು ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಅಂಗಗಳಿಗೆ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಚುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ವಿವಿಧ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇ ವಾದವನ್ನು ಇಲ್ಲಿಯೂ ಎತ್ತಲಾಗಿದೆ.
• ಕಾಮತ್‌: ಈ ವಾದವು ಯಾವುದೇ ಅರ್ಹತೆ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ತೀರ್ಪು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು. ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ತೋರ್ಪಡಿಸುವಿಕೆಯು “ಭಯಾನಕ ಪಥಸಂಚಲನ”ವಾಗಲಾರದು. ಆದರೆ, ಇದು ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಸುಗಂಧವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿತ್ತು.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅವಸ್ಥಿ: ನಿನ್ನೆ ನೀವು ಹತ್ತು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ವಾದ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಿರಿ.
• ಕಾಮತ್‌: ಹೌದು. ಆದರೆ, ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನಿನ್ನೆ ಎತ್ತಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸುವುದು ನನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯ. ನಾನು ಏನನ್ನೂ ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿಲ್ಲ. ಇಂದು ಖಂಡಿತಾ ನನ್ನ ವಾದವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ನಾವು ಅವಸರದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನೀವು ಅವಸರದಲ್ಲಿರಬೇಕು.
• ಕಾಮತ್ ಅವರು ಕೆನಡಾದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಈ ತೀರ್ಪುಗಳು ಹೇಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ? ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತೇವೆ.
• ತೀರ್ಪಿನ ಬಗ್ಗೆ ಲಿಖಿತ ಟಿಪ್ಪಣಿ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಕಾಮತ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಉತ್ತಮ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸಿಜೆ. ಕೆನಡಾದ ತೀರ್ಪು ಸಿಖ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗೆ ಕಿರ್ಪಾನ್ ಧರಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದೆ ಎಂದು ಕಾಮತ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಕಾಮತ್‌: ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಚುಡಾಯಿಸುವವರಿಗೆ ವಿಶೇಷಾಧಿಕಾರ (ವಿಟೋ) ಬಳಸಲು ಬಿಡಲಾಗದು. ಈ ತತ್ವವನ್ನು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಚಂದ್ರಚೂಡ್‌ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಗುಲಾಂ ಅಬ್ಬಾಸ್‌ ಅಲಿ ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೂ ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮೂಲಭೂತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳ ಜಾರಿಗಾಗಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ರಾಜ್ಯದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಬಾಧ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ.
• ‘ಹೆಕಲ್‌‌ ಮಾಡುವವರಿಗೆ ವೀಟೋ ಅಧಿಕಾರ’ ಚಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಅಂಶಕ್ಕೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮಾನ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಕಾಮತ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ‘ನಾನು ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಯಾರೊ ಒಬ್ಬರು ನಾನು ದೇವದತ್ತ್ ಕಾಮತ್ ಅವರನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿ ನನ್ನನ್ನೇ ತಡೆದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದರೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ನಾನು ಬೀದಿಗೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರವಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಕಾಮತ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ತಲೆಗೆ ಸ್ಕಾರ್ಫ್ ಹಾಕಿದರೆ ಗಲಾಟೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹಿಜಾಬ್‌ ಅನ್ನು ಧರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದರೆ, ಅದು ಒಪ್ಪಲಾಗದ ವಾದ.
• ಕಾಮತ್: ಕಳೆದ ದಿನ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆದೇಶವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದಾಗ, ಬಹುಶಃ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂ ಟರ್ಕಿ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂ ರೀತಿ ಅಲ್ಲ. ನಮ್ಮದು ಧನಾತ್ಮಕ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂ. ನಾವು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಸತ್ಯವೆಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತೇವೆ.
• ಅರುಣಾ ರಾಯ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ಸಿ ತೀರ್ಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಕಾಮತ್ – ನಮ್ಮ ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಂ ವೇದದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾದ “ಸರ್ವ ಧರ್ಮ ಸಮ ಭಾವ” ಎಂಬ ತತ್ವದಂತಿದೆ.
• ಕಾಮತ್: ನಮ್ಮದು ಜಾತ್ಯತೀತ ದೇಶ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುತ್ತದೆ, ನಾವು ಟರ್ಕಿಯ ಮಿಲಾರ್ಡ್‌ಗಳಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನವು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
• ಕಾಮತ್: ತಲೆಗೆ ಸ್ಕಾರ್ಫ್ ಧರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಸಮವಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕಯಾಗದ ನಿರುಪದ್ರವ ಆಚರಣೆ. ಇದು ವಾಕ್ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಒಂದು ಮುಖವಾಗಿದೆ. ಸ್ಕಾರ್ಫ್ ಧರಿಸಲು ಸಣ್ಣ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿದರೆ, ಅದು ವಾಕ್ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
• ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಾಮತ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. “ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಉಡುಗೆಗಾಗಿ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದರೆ, ಅನುಪಾತದ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಬರುತ್ತದೆ”, ಕಾಮತ್ ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಕಾಮತ್: ನಮ್ಮದು ಟರ್ಕಿಯ ಜಾತ್ಯತೀತವಾದವಲ್ಲ. ನಮ್ಮದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಜಾತ್ಯತೀತವಾದ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮೀಯರ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಕಾಮತ್‌: ನಾವು ಯಾವುದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಟರ್ಕಿ ಅಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಹಿಜಾಬ್ ನಿಷೇಧವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅವರ ಸಂವಿಧಾನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನವು ವಿಭಿನ್ನ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.
• ಕಾಮತ್‌: ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ನಿಮಗೆ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರೆ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಆ ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸದ ಕಾರಣ ಅವರನ್ನು ಶಾಲೆಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕುವ ಅಧಿಕಾರ ಎಲ್ಲಿದೆ, ಇಲ್ಲಿ ಅನುಪಾತ ತತ್ವ ಬರುತ್ತದೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅವಸ್ಥಿ: ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲಾಗಿದೆಯೇ?
• ಕಾಮತ್‌: ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅವರನ್ನು ತರಗತಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಬಿಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಇದು ಎರಡೂ ಒಂದೇ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್‌: ಹೊರಹಾಕುವುದು ಮತ್ತು ಅವಕಾಶ ನಿರಾಕರಣೆ ಬೇರೆಬೇರೆಯಾಗಿದೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಅವರನ್ನು ಹೊರಹಾಕದಿದ್ದರೆ ನೀವು ಅನುಪಾತದ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಹೇಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತೀರಿ?
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್: ಟಿಕೆಟ್ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ.. ಅದು ಹೇಗೆ ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ?
• ಕಾಮತ್: ಹೊರಹಾಕಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಬಳಸಿರಬಹುದು. ಅವರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದಿಲ್ಲ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಅವರಿಗೆ ತರಗತಿ ಅಥವಾ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲವೇ?
• ಕಾಮತ್: ತರಗತಿ ಅಥವಾ ಶಾಲೆಯ ಒಳಗೆ ಅನುಮತಿಸದಿರುವುದು ಅದೇ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
• ಕಾಮತ್ ಪೀಠವು ನೀಡಿದ ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಆ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾವು ಏನನ್ನೂ ನಿರ್ಧರಿಸಿಲ್ಲ.
• ಕಾಮತ್‌: ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಬಣ್ಣದ ಶಿರವಸ್ತ್ರ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಿ. ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶ ಮುಂದುವರಿಸಬೇಡಿ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಕೋರಿಕೆ. ಪರಿಗಣನೆಗೆ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
• ಕಾಮತ್: ಈ ಆದೇಶವು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ದಯವಿಟ್ಟು ಈ ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಡಿ.
• ಕಾಮತ್ ತನ್ನ ವಾದಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅನುಮತಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಪೀಠಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ತನಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ತನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಾದ ನಿಶಾಂತ್‌ ಪಾಟೀಲ್‌, ನಿಜಾಮ್‌ ಪಾಷಾ, ಶಾಹುಲ್‌ ಮತ್ತು ನಿಯಾಸ್‌ಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌‌ 02:50PM

ವಿಚಾರಣೆ ಆರಂಭ

• ವಕೀಲ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ತಾಹಿರ್: ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನೀಡಿದ ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶವನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಹಿಜಾಬ್ ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುಲ್ಬರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಉರ್ದು ಶಾಲೆಗೆ ತೆರಳಿ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹಿಜಾಬ್ ತೆಗೆಯುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದೇಶವನ್ನು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳನ್ನೂ ಮಂಡಿಸಿದ್ದೇನೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನಾವು ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳಿಗೆ ಕೇಳುತ್ತೇವೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್: ಅಫಿಡವಿಟ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಸರಿಯಾದ ಅರ್ಜಿ ನೀಡಲಿ, ಈ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅಫಿಡವಿಟ್ ಅನ್ನು ಯಾವುದೇ ಅರ್ಜಿದಾರರು ಸಲ್ಲಿಸಿಲ್ಲ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು ಯಾರು?
• ತಾಹಿರ್: ನಾನು ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದೇನೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ವಕೀಲರು ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಅದು ದುರ್ವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
• ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ದೇವದತ್‌ ಕಾಮತ್‌ ಅವರಿಂದ ವಾದ ಆರಂಭ.
• ಕಾಮತ್‌: ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾ, “ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನ ‘ಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆರ್ಡರ್‌’ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ’ ಎಂದು ಎಂದರ್ಥವಲ್ಲ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುತ್ತದೆ”. ಸಂವಿಧಾನದ ಅಧಿಕೃತ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದವಾದ “ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನು “ಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆರ್ಡ‌ರ್‌” ಎಂದು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಈ ಅರ್ಥ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಿದೆ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್‌: ನಾವು ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಏನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಲ್ಲಿನ ಪದವನ್ನು ನಾವು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗದು.
• ಕಾಮತ್: ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ “ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ” ಎರಡು ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದೇ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ ಅದು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪದದ ಅರ್ಥವನ್ನೇ ನೀಡಬೇಕು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಒಂಭತ್ತು ಬಾರಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕಾಮತ್‌ ಅವರು ಸಂವಿಧಾನದ ಕನ್ನಡ ಅವತರಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿರುವ ವಿಧಿಗಳ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್: ಸಜ್ಜನ್ ಸಿಂಗ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಹಿದಾಯತ್ತುಲ್ಲಾ ಅವರ ತೀರ್ಪನ್ನು ನೀವು ನೋಡಿದ್ದೀರಾ? “ನಾನು ವ್ಯಾಕರಣಕಾರನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
• ಕಾಮತ್ ಅವರು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 25 ಅನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಾರೆ. ‘ಪಬ್ಲಿಕ್ ಆರ್ಡರ್‌’ ಎಂದ ಪದವನ್ನು ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ’ ಎಂದೇ ಆ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಹಳ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಅದು ಬೇರೆ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.
• ಕಾಮತ್‌: ನಿನ್ನೆ ಪೀಠವು ನಾವು 25(2) ನೇ ವಿಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ,25(1) ನೇ ವಿಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತ್ತು. 25(2) ನೇ ವಿಧಿಯಡಿ ಸುಧಾರಣೆಗಾಗಿ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ತುಂಡರಿಸಬಹುದೇ?
  ಇದಕ್ಕೆ ಸರ್ದಾರ್‌ ಸೈದ್ನಾ ತಾಹೀರ್‌ ಸೈಫುದ್ದೀನ್‌ ವರ್ಸಸ್‌ ಬಾಂಬೆ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪೀಠವು ಉತ್ತರಿಸಿದೆ.
• ಕಾಮತ್‌: ದಾವೂದಿ ಬೊಹ್ರಾ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಕಾನೂನನ್ನು ತರಲಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅದನ್ನು ವಜಾ ಮಾಡಿತ್ತು. 25(2)(ಎ) ಅಥವಾ (ಬಿ) ವಿಧಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆದೇಶ, ನೈತಿಕತೆ ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯದ ವಿಚಾರವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
• ಕಾಮತ್‌: ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ನಿರ್ದೇಶನದ ಪ್ರಕಾರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯು ಅಸಹ್ಯಕರವಾಗಿದ್ದರೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಆರೋಗ್ಯ ಅಥವಾ ನೈತಿಕತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯವು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಶಿರವಸ್ತ್ರ ಧರಿಸುವ ಆಚರಣೆಯು ಹಾನಿರಹಿತವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ 25ನೇ ವಿಧಿಯ ಮೂಲತತ್ವವೆಂದರೆ ಅದು ಯಾವುದೇ ನಂಬಿಕೆಯ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತು ಅಥವಾ ಆಡಂಬರದ ದೇಶಭಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನವಲ್ಲ.

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌‌ 02:35PM

ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಜಾಬ್ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಅರ್ಜಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಪೂರ್ಣ ಪೀಠವು ಮತ್ತೇ ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಿತು ರಾಜ್ ಅವಸ್ತಿ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೃಷ್ಣ ಎಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜೆಎಂ ಖಾಜಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪೀಠದ ವಿಚಾರಣೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.

ಕಳೆದ ಶುಕ್ರವಾರ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಪುನಃ ತೆರೆಯುವಂತೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿತ್ತು. ಸಂತ್ರಸ್ತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪರವಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ದೇವದತ್ತ್ ಕಾಮತ್ ಸೋಮವಾರದಂದು ವಾದ ಮಂಡಿಸಿ, ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ 14,19 ಮತ್ತು 25 ನೇ ವಿಧಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಲು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದರು.