ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಗೆಲ್ಲಲು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ ಜನರು ಈ ಕುರಿತು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ಹೇಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ: ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಗೆಲ್ಲಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ ಜನರು ಈ ಕುರಿತು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಭಾರತದ ಜನ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಓಟ್ ಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಚಾರ ನೀಡಿವೆ. ಆದರೆ ಸುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಪಾತದ ಬಗ್ಗೆ ಜನರು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ತೋರಿಸುತ್ತಿವೆ.

ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈಚೆಗೆ, ಭಾರತದ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿಗಿಂತಲೂ ಇಂದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅದರ ನಾಯಕನ ಭಜನೆ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಸ್ತುನಿಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಅನೇಕರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. 2019ರ ಚುನಾವಣೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಈ ಪಕ್ಷಪಾತದ ಪರಿಣಾಮ ಗಂಭೀರವಾದದ್ದು.

ಭಾರತದ ಜನ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂದಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನ ಇದರ ಮೇಲೆ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅಂತವರು ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷವನ್ನು ತಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅಭಿವೃದ್ದಿಶೀಲ ಸಮಾಜಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ಲೋಕನೀತಿ ಕೇಂದ್ರವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ 20 ವರ್ಷದ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಗ್ರಾಫ್, ಭಾರತದ ಜನರು ವಾರ್ತೆ ಹಾಗೂ ಸುದ್ಧಿಗಳಿಗಾಗಿ ಪತ್ರಿಕೆ, ಟಿವಿ ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೂರದರ್ಶನವು ಸುದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ: NES ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿದಿನ 46% ಜನ ಟಿವಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 26% ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸುದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 2014ರ ಓಇS ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂತರ್ಜಾಲವು ಸುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಮೂಲವಾಗಿದೆ, ರೇಡಿಯೋ ಇಂದು ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಂಡಿದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, 2017ರಲ್ಲಿ Pew Global Attitudes ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 16% ಜನರು ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಮೂಲಕ ಸುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಯುವಕರು, ಶ್ರೀಮಂತರು, ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದವರು ಮತ್ತು ಅಗಾಧವಾಗಿ ಗಂಡಸರೇ ಇದ್ದಾರೆ.

2014ರ NES ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ರಾಹುಲ್ ವರ್ಮ ಅವರು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದರ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ಯಾಲಿಪೋರ್ನಿಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಾಜಕೀಯ ತಜ್ಞ ಬಕ್ರ್ಲಿ ಮತ್ತು ಲೋಕನೀತಿ- CSDS ನ ಶ್ರೇಯಸ್ ಸರ್‍ದೇಸಾಯಿ ಇವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ತೋರಿಸುವುದೆನೆಂದರೆ, ಬಿಜೆಪಿ ತನ್ನ ಭೂತಕಾಲಕ್ಕಿಂತ ಇಂದು ಜನರ ನಡುವೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. 2014ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಜನ ಬಿಜೆಪಿಗೆ 31.1% ಮತ ನೀಡಿದ್ದರು. ಆಗ NES ಒಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿತ್ತು. ಆ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ 306 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ 20,000 ಜನರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಆ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಸತ್ಯವೆಂದರೆ, ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಚಾರ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋ ಅವರ ಓಟ್ ಷೇರಿನ ಅನುಪಾತ ಮುಂದೆ 39%ಗೆ ಏರಲಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾರು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಚಾರ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋ ಅವರ ಓಟ್ ಷೇರ್ ಮುಂದೆ 27%ಗೆ ಇಳಿಯಲಿದೆ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮೋರೆ ಹೋದ ಜನರು ಗುಜರಾತ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಒಳ್ಳೆಯ ಆಡಳಿತವೆಂದು ಮೆಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನೆಚ್ಚಿನ ನಾಯಕನನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‍ ಅನ್ನು ಮೀರಿಸಿದೆ. ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ, ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸುದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವವರು ಕೂಡ ಬಿಜೆಪಿಯ ಸುದ್ಧಿಯನ್ನೇ ನೋಡಲು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಇಷ್ಟದ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿ ನೋಡಿದ್ದಾರೆ. ಮೇಲಾಗಿ, ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಹಂತದ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಹೆಸರು ಬೆಳೆದಿದೆ.

ಯಾರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಅಂದರೆ ಶ್ರೀಮಂತರು, ನಗರ ವಾಸಿಗಳು, ಮೇಲ್ಜಾತಿಯವರು ಮತ್ತು ಯುವಕರು. ಇವರೇ ಬಿಜೆಪಿಯ ಸರ್ವೋತ್ಕೃಷ್ಟ ಮತದಾರರು ಆಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ನಂತರವೂ ಸಹ ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ತರದ ಜನ ವಿಭಾಗ ಬಿಜೆಪಿಯೊಂದಿಗೆ ಅಚಲವಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿ ನ್ಯೂಸ್ ನೋಡುವ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಓದುವ ಮತದಾರರು ಬಿಜೆಪಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟ ಪಟ್ಟು ಓಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಟಿವಿ ಚಾನಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿಯೇತರ ನ್ಯೂಸ್ ನೋಡುವ ಮತದಾರರು ಬಿಜೆಪಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

Broadcast Audience Research Council of India ದ ದತ್ತಾಂಶದ ಪ್ರಕಾರ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಶ್ರೇಯಾಂಕ ಪಡೆದಿದ್ದ ಹಿಂದಿ ಟಿವಿ ಚಾನಲ್ ವಾರಕ್ಕೆ 140 ಮಿಲಿಯನ್‍ಗೂ ಅಧಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ಅನಿಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು. ಅದೇ ರೀತಿ ಹೆಚ್ಚು ಶ್ರೇಯಾಂಕ ಪಡೆದಿದ್ದ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಚಾನಲ್‍ವೊಂದು 200 ಪಟ್ಟು ವೀಕ್ಷಕತ್ವ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅಗ್ರ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಚಾನಲ್‍ನ 100 ಪಟ್ಟು ವೀಕ್ಷಕತ್ವವನ್ನು ಅಗ್ರ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ಮಲಯಾಳಂ ಮತ್ತು ತಮಿಳು ಚಾನಲ್‍ಗಳು ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಇದರ ನಡೆವೆಯೂ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತದಾರರ ನಡುವೆ ಉತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮತದಾನದ ಮೇಲೆ ನಿಜವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟಾಗಬೇಕೆಂದರೆ, ಆ ಮಾಧ್ಯಮದ ವಿಷಯವು ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ದೆಹಲಿಯ media lab at the centre for media studies ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಕಾರ, 2014ರ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಾರ್ಚ್ 1 ಮತ್ತು ಮೇ 11ರ ನಡುವೆ, ಮೋದಿ ನಂತರ ಅಗ್ರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂಭತ್ತು ನಾಯಕರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಚಾನಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಯಿಂದ 10 ಗಂಟೆಯವರೆಗಿನ ಸ್ಲಾಟ್ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಪಡೆದವರು ಮೋದಿ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಚಾನಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗಲೇ ಮೋದಿ ಕುರಿತು ಮೂರಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕ ಬಾರಿ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿ ಮುಗಿಸಿ ಆಗಿತ್ತು.

ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯ ಕವರೇಜ್ ಮೀರಿದೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‍ಗಿಂತ 10% ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೆಂದೂ ಕಂಡಿಲ್ಲದ ಅಂತರವಾಗಿದೆ. 2009ರಲ್ಲಿ ಈ ಅಂತರ 1% ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮೀಡಿಯಾ ಲ್ಯಾಬ್‍ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ಪ್ರಭಾಕರ್ ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
2014ರಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಈ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಚಾರಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ನೈತಿಕವೋ, ಅನೈತಿಕವೋ ಸ್ಪಷ್ಟಗೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಆದರೆ ಛಿeಟಿಣಡಿe ಜಿoಡಿ centre for media studies ಯಾವುದೇ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳನ್ನು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.

ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರದಿಂದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು, ಅಧ್ಯಯನಯೋಗ್ಯ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು, ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳನ್ನು, ಅಂಕಿ-ಸಂಖ್ಯೆ ವಿವರಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸಿ ಇಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಾವು ಬಲ್ಲ ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾಕ್ಷಿಗಳಿವೆ. ಇವು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಮೋದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾಕ ಪ್ರಚಾರ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ವಿಶಾಲಾರ್ಥದಲ್ಲಿ ಅಡಿಯಾಳುತನ ತೋರುತ್ತಿದೆ.

ಇದು ವೀಕ್ಷಕರ ಮತ್ತು ಮತದಾರರ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಅಷ್ಟೇ ಆಗಿಲ್ಲದಿರಬಹುದು. 2017ರಲ್ಲಿ Pew Global Attitudes ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಭಾರತೀಯರು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತೀಯರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸುದ್ಧಿವಾಹಿನಿಗಳು, ಸುದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷದ ಪರವಹಿಸಿ ಮಾತನಾಡುವುದು ಸರಿ (41%) ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇದು ಎಂದಿಗೂ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಲ್ಲವೆಂದು (25%) ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಗ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಫಲಿತಾಂಶ ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ದೇಶ ಭಾರತವಾಗಿದೆ. ಮೂರನೇ ವರ್ಗದ ಜನ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಭಾರತದ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ 2019ರ ಚುನಾವಣೆಗಾಗಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತ್ತು. ಮೋದಿ ಅವರು ANI ಸುದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ನೀಡಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂದರ್ಶನ ಅಥವಾ ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯ ಫೇಸ್‍ಬುಕ್ ಪೇಜ್ Humans of Bombay ಮೂಲಕ – ವೀಕ್ಷಕರು ಮತ್ತೋಮ್ಮೆ ಇವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿ ರತ್ನ ಗಂಬಳಿಯನ್ನು ಹಾಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಈ ತಂತ್ರ ಮುಂದೆಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಂಭವವಿದೆ.

ಮೂಲ: scroll.in
ಲೇಖಕರು: Rukmini S
ಅನುವಾದ: ಸಂಜಯ್, ಕರ್ನಾಟಕ ಜನಶಕ್ತಿ