ಇದು ಕೇವಲ ಸೋಷಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ಮೇಲಿನ ನಿಷೇಧದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಒಂದು ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಸೋಮವಾರ ಮುಗಿಯುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ, ನೇಪಾಳದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಯುದ್ಧದ ನಂತರದ ಅತ್ಯಂತ ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ದಿನವಾಗಿ ಅದು ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು.
ಕಠ್ಮಂಡು ಮತ್ತು ಇತರ ನಗರಗಳ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ, ಭವಿಷ್ಯದ ಕನಸು ಕಂಡಿದ್ದ ಯುವಕರ ನೆತ್ತರು ಹರಿಯಿತು. ಕನಿಷ್ಠ 19 ಜನರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಗುಂಡೇಟಿಗೆ ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡು ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಸೇರಿದರು. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ತಲೆಮಾರಿನ ಈ ನೋವು, ಇಡೀ ದೇಶವನ್ನು ಬೆಚ್ಚಿಬೀಳಿಸಿತು.
ಈ ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮತ್ತು ತೀವ್ರಗೊಂಡ ಜನಾದೇಶದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಮಣಿದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಕೆ.ಪಿ. ಶರ್ಮಾ ಒಲಿ, ಮರುದಿನವೇ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳ ಹಿಂದೆ ಶಾಂತವಾಗಿದ್ದ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದ ರಕ್ತ, ಒಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಪತನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಕೇವಲ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಒಂದು ತಲೆಮಾರಿನ ಸಂಘರ್ಷ. ಯುವಜನರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ‘ಜನ್ Z’, ಕೇವಲ ಒಂದು ನಿಷೇಧ ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅವರು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ರಾಜಕೀಯ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ, ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ, ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಇಲ್ಲದೆ ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ದಂಗೆ ಎದ್ದಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಅಸಮಾಧಾನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ‘ನೆಪೋ ಕಿಡ್ಸ್’ ಅಂದರೆ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮಕ್ಕಳು. ಇವರು ಟಿಕ್‌ಟಾಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್‌ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ದುಬಾರಿ ಬಟ್ಟೆಗಳು, ವಿದೇಶಿ ರಜೆಗಳು ಮತ್ತು ಐಷಾರಾಮಿ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನೇಪಾಳದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುವಕರು ಉದ್ಯೋಗ, ಕೈಗೆಟುಕುವ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಘನತೆಗಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಎರಡು ವರ್ಗಗಳ ನಡುವಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಂತರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳ ನಡುವಿನ ದೊಡ್ಡ ಕಂದಕ.
ಕೆ.ಪಿ. ಓಲಿ ಅವರ ರಾಜೀನಾಮೆ, ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಚಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಬಲಿಷ್ಠ ನಾಯಕನ ಪತನ, ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಗೆಲುವಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಆದರೆ, ನೇಪಾಳದ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ಯುವಕರಿಗೆ, ಇದು ಕೇವಲ ಆರಂಭ. ದಶಕಗಳಿಂದ ದೇಶವನ್ನು ತಮ್ಮ ಜಹಗೀರು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದವರಿಗೆ, ಗಣರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಕುಟುಂಬದ ಕೈವಾಡವಾಗಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸಲು ಇದು ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಹೋರಾಟ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ ನಿಷೇಧದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೇಗನೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮೀರಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಸೋಮವಾರ (ಸೆ.8) ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ, ಶಾಲಾ ಸಮವಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ಐಡಿ ಧರಿಸಿದ್ದ ಸಾವಿರಾರು ಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮೈತಿಘರ್‌ನಿಂದ ನ್ಯೂ ಬನೇಶ್ವರ್‌ವರೆಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದರು. ಅವರ ಘೋಷಣೆಗಳು ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿದ್ದವು: “ಗಾಉನ್ ಗಾಉನ್ ಬಟಾ ಉಠ, ಬಸ್ತಿ ಬಸ್ತಿ ಬಟಾ ಉಠ” (ಪ್ರತಿ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಎದ್ದೇಳಿ, ಪ್ರತಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಎದ್ದೇಳಿ). ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಅವರಿಗಾಗಿ ಸಂವಾದ ಅಥವಾ ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಇರಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ಕಾದಿದ್ದು ಅಶ್ರುವಾಯು, ರಬ್ಬರ್ ಬುಲೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಗುಂಡುಗಳು. ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅನೇಕ ಯುವ ಬಲಿಪಶುಗಳಿಗೆ ತಲೆ ಮತ್ತು ಎದೆಗೆ ಗಂಭೀರ ಗುಂಡು ತಗುಲಿರುವುದಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮೂಲಗಳು ದೃಢಪಡಿಸಿವೆ. ಈ ಘಟನೆ, ಸರ್ಕಾರ ಯುವ ತಲೆಮಾರುಗಳ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕಟು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡವು ತಕ್ಷಣವೇ ನೇಪಾಳದ ಇತಿಹಾಸದ ಅತ್ಯಂತ ಕರಾಳ ದಿನಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಬಾರಿ ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ರಾಜನ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ವಿದೇಶಿ ಶಕ್ತಿಯ ಕೈವಾಡವಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸ್ವತಂತ್ರ ನೇಪಾಳದ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ದಯಿ ಕೃತ್ಯ. ಆಡಳಿತರೂಢ ಪಕ್ಷ ತನಗೆ ಮತ ನೀಡಿದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಈ ಕ್ರೌರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ.
ತನ್ನ ವಿರುದ್ಧದ ಆಕ್ರೋಶವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು, ಓಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕೆ ‘ನುಸುಳುಕೋರರು’ ಕಾರಣ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ದೇಶದ ಜನ ನಂಬಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಕ್ರೋಶ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದರೂ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರು ಸನ್ನದ್ಧರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದವು.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪ್ರದೀಪ್ ಯಾದವ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಮೂವರು ಮಂತ್ರಿಗಳು ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಯಾದವ್ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಯುವಕರ ಚಳುವಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿನ ಒಡಕನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಆಂತರಿಕ ವಿಘಟನೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಆಕ್ರೋಶದ ಪ್ರತಿಫಲನವಾಗಿತ್ತು.
ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ತಕ್ಷಣದ ಕಾರಣ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಬಂಧವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದರ ಹಿಂದಿನ ಆಕ್ರೋಶದ ಬೇರುಗಳು ಆಳವಾಗಿದ್ದವು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ 2006ರ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದದ ನಂತರ ಹುಟ್ಟಿದ ಯುವ ನೇಪಾಳಿಗಳು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ, ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ ಮತ್ತು ಕುಸಿದು ಹೋಗಿರುವ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಡುವೆ ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ದೇಶದ ವಾಸ್ತವತೆಯ ಕಹಿ ಅನುಭವವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ರಾಜಕೀಯ ಗಣ್ಯರ ಮಕ್ಕಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾದ, ಐಷಾರಾಮಿ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಇದು ಕೇವಲ ತಕ್ಷಣದ ಆಕ್ರೋಶವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಎರಡು ಭಿನ್ನ ಪ್ರಪಂಚಗಳ ನಡುವಿನ ದಶಕಗಳ ಅಸಮಾನತೆಯ ಸಿಡಿತ.
ಈ ‘ನೆಪೋ ಕಿಡ್ಸ್‘ ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಘಟನೆಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ನೇಪಾಳದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಆಳವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪ್ರತೀಕ. ಇವರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಎಂದಿಗೂ ಉದ್ಯೋಗ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ವಿದೇಶಿ ಕಾರುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ರಜೆಯನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಐಷಾರಾಮಿ ಜೀವನದ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಅವರು ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧ ಭಾವನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಇವರ ಜೀವನಶೈಲಿಯು, ಹೆಚ್ಚಿನ ನೇಪಾಳಿ ಯುವಕರ ಬದುಕಿಗೆ ತೀವ್ರ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಲ್ಲಿದೆ. ಆ ಯುವಕರು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ-ವೇತನದ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅಥವಾ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ರಾಜಕೀಯ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಅಸಮಾಧಾನ ಕೇವಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ನೇಪಾಳದ ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ತ್ರಿಭುವನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ಟಿ.ಯು.) ಸಹ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಪಾತದಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹದಗೆಟ್ಟಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ಇಲಾಖಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಉಪ-ಕುಲಪತಿಗಳವರೆಗಿನ ನೇಮಕಾತಿಗಳು ಅರ್ಹತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಭಾವದ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ.
ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರಂಕುಶ ಪ್ರಭುತ್ವದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಂಘಗಳು ಈಗ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿವೆ. ಇವರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮುಷ್ಕರ ಮತ್ತು ಲಾಕೌಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಕಾರಣರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ನಿಷ್ಠರಾಗಿರುವ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಿಗೆ ಖಾಯಂ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಬೇಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಯುವಕರ ಭವಿಷ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕರಾಳ ನೆರಳನ್ನು ಬೀರುತ್ತಿದೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಯುವ ನೇಪಾಳಿಗಳಿಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈಗ ರಾಜಕೀಯ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವೇನೆಂದರೆ, ಯುವ ಪೀಳಿಗೆ ಕೇವಲ ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಣದಂತಹ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ತಮ್ಮ ದೇಶದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದ್ದ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಿಶ್ವಾಸದ ನಷ್ಟವು ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಹೋರಾಟದ ಹತಾಶೆ ಆಳವಾಗಿದೆ. ಯುವಜನರು ಹೇಳುವಂತೆ, ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ಪಕ್ಷ ಅಥವಾ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿರುದ್ಧವಲ್ಲ. “ನಾವು ಒಲಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ, ನಾವು ‘ಒಲಿ–ಇಸಂ‘ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ಒಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
‘ಒಲಿ-ಇಸಂ’ ಎಂದರೆ, ಅರ್ಹತೆಗಿಂತ ನಿಷ್ಠೆಗೆ, ಕಾಯಕಕ್ಕಿಂತ ಸಂಪತ್ತಿಗೆ, ಮತ್ತು ಸತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಮೌನಕ್ಕೆ ಬಹುಮಾನ ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಕೆ.ಪಿ.ಓಲಿ ಅವರ ಆಡಳಿತ ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ನಿರಂಕುಶ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. 2020 ಮತ್ತು 2021ರಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಲು ಅವರು ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವವರೆಗೆ – ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿ ನಾಯಕನಿಗಿಂತ ನಿರಂಕುಶ ದೊರೆಯಂತೆ ವರ್ತಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ವಾರ ಅವರ ಪತನವು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕುಸಿತವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅವರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ಇಡೀ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಿರುದ್ಧದ ಒಂದು ಆಕ್ರೋಶವಾಗಿದೆ.
ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಓಲಿ ಅವರ ರಾಜೀನಾಮೆ ಕ್ಷಣಿಕ ಸಮಾಧಾನ ತಂದರೂ, ಮುಂದಿನ ಹಾದಿ ಸುಲಭವಿಲ್ಲ. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇನ್ನೂ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದಿದೆ: ಓಲಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬರುವವರು ಯಾರು? ಅವರು ಈ ಹಳೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆಯೇ ಅಥವಾ ಅದೇ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಾರೆಯೇ? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಸಿಗುವವರೆಗೂ ನೇಪಾಳದ ಭವಿಷ್ಯ ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ.
ನೇಪಾಳದ ಯುವಕರು ಈಗ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಕಹಿಯಾದ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಅವರು ಕೇವಲ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಭರವಸೆಗಳಿಗೆ ಬಗ್ಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇಲ್ಲ. ಇದು ಕೇವಲ ಸೆನ್ಸಾರ್‌ಶಿಪ್ ಅಥವಾ ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಮರ.
ನೇಪಾಳವು ಶಾಲಾ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ಸಮವಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿದ್ದ ಯುವಕರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಶೋಕಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಹತ್ಯೆಗಳು ದೇಶವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗದ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಂದಿವೆ. ಈ ದುರಂತ ಘಟನೆಗಳು ಒಂದು ತಲೆಮಾರಿನ ಯುವಕರನ್ನು, ಯಾರು ಇದುವರೆಗೂ ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೋಕದಲ್ಲೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರೋ, ಅವರನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿವೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ವಿಫಲವಾದವು. ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊತ್ತಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಆಕ್ರೋಶವನ್ನು ನಿಜವಾದ, ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿರೋಧವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದವು. ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಈ ಚಳುವಳಿ ಇನ್ನೂ ಮುಗಿದಿಲ್ಲ. ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ, ಅದರಲ್ಲೂ ಟಿಕ್‌ಟಾಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್‌ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್‌ಗಳನ್ನು ಈಗ ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಯುವ ನೇಪಾಳಿಗಳು ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣ ತೆತ್ತವರಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಬಲಿಪಶುಗಳ ಹೆಸರು, ಮುಖ ಮತ್ತು ಕಥೆಗಳನ್ನು #JusticeFor19, #NepoKidsExposed, ಮತ್ತು #EnoughIsEnough ನಂತಹ ಹ್ಯಾಶ್‌ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪ್ರತಿರೋಧವು ಮರು-ಎಚ್ಚೆತ್ತಿದ್ದು, ಈ ಬಾರಿ ಅದು ಹೆಚ್ಚು ಆಕ್ರೋಶಗೊಂಡಿದೆ, ಚುರುಕಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಘಟಿತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ವೈರಲ್ ಟ್ರೆಂಡ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ; ಇದು ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿದೆ.
ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯ ಗಣ್ಯರಿಗೆ, ಸಂದೇಶ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ: ಇದು ಕ್ಷಣಿಕ ದಂಗೆಯಲ್ಲ. ಇದು ಒಂದು ಹೊಸ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆ – ಯುವಕರಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಆಗಿ ಸಂಪರ್ಕಗೊಂಡ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಆಳವಾಗಿ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ನೇಪಾಳದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಭವಿಷ್ಯವು ಕೇವಲ ಓಲಿ ಅವರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಯಾರು ತುಂಬುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಇದು ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾದ ವಿಷಯ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಹೊರಬರಬೇಕಾದರೆ, ಅಲ್ಲಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆಯೇ, ಅಥವಾ ಯುವಜನರ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕೇವಲ ನಾಯಕರ ಬದಲಾವಣೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಭ್ರಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತಿ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ರಬ್ಬರ್ ಬುಲೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ನಿಜವಾದ ಗುಂಡುಗಳನ್ನು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಎದುರಿಸಿದ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಯಾವುದೇ ಭಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅವರು ಕೇಳುತ್ತಿರುವುದು ತಮಗೆ ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಗೌರವ, ಅವಕಾಶ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ. ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿನ ಈ ಆಕ್ರೋಶ ಕೇವಲ ಭಾವನೆಯಲ್ಲ; ಅದು ಒಂದು ದೃಢವಾದ ಉದ್ದೇಶದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ. ಯಾವುದೇ ರಾಜೀನಾಮೆ ನಿಜವಾದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರದಿದ್ದರೆ, ಈ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
………………………………………
‘ನೆಪೋ ಕಿಡ್ಸ್’ (Nepo Kids) ಎಂದರೆ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರಭಾವಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಕ್ಕಳು. ಇಲ್ಲಿ ‘ನೆಪೋ’ ಎಂಬುದು ‘ನೆಪೋಟಿಸಂ’ (Nepotism) ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ.
ನೆಪೋಟಿಸಂ ಎಂದರೆ, ಪ್ರಭಾವಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಜನರು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ, ಅನಗತ್ಯ ಲಾಭಗಳು ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅರ್ಹತೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಸುಲಭವಾಗಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
‘ನೆಪೋ ಕಿಡ್ಸ್’ ಯಾರು?
ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ಉದ್ಯಮ: ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಟ-ನಟಿಯರು ಅಥವಾ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಕ್ಕಳು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಪೋಷಕರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರ: ಪ್ರಭಾವಿ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಮಕ್ಕಳು. ಇವರು ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅನುಭವವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರ: ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಗಳ ಮಾಲೀಕರ ಮಕ್ಕಳು. ಇವರು ಯಾವುದೇ ಅನುಭವವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ನೇರವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ನಿರ್ವಾಹಕ ಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಮುಖ ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಾರೆ.
ಹಾಗಾಗಿ, ‘ನೆಪೋ ಕಿಡ್ಸ್’ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಅರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯುವವರಿಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಕಬಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ನೇಪಾಳದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಧಿಕಾರವು ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬಗಳ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವುದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಈ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ತಮ್ಮ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯುವ ಮೂಲಕ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಕಷ್ಟಪಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೂಲ: ಜಯಂತ್ ಜಾಕೋಬ್, ದಿ ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ಪೃಥ್ವಿ ಕಣಸೋಗಿ
