ಇತ್ತೀಚಿನ ರೈತ ಆಂದೋಲನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಶಂಭು ಮತ್ತು ಖಾನೌರಿ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾರಿಕೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಮುರಿದು ಹಿಂಸಾಚಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ವೀಸಾಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದಾಗಿ ಹರಿಯಾಣದ ಅಂಬಾಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಆದರೆ, ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಕಾಯಿದೆ 1967ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದಂತೆ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸದೆ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ವೀಸಾಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
‘ಸಿಸಿಟಿವಿ ಮತ್ತು ಡ್ರೋನ್ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳ ಮೂಲಕ, ವೀಡಿಯೋಗ್ರಾಫಿ ಮೂಲಕ, ಬ್ಯಾರಿಕೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುವ ಅಥವಾ ಗಲಭೆ ಉಂಟುಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನಾವು ಗುರುತಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಸಾಕಷ್ಟು ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ( ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು) ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಗೊಂದಲವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಹರಿಯಾಣ ಪೊಲೀಸ್ ಡಿವೈಸ್‌ಪಿ ಆಗಿರುವ ಮಾಜಿ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ ಜೋಗಿಂದರ್ ಶರ್ಮಾ ಹೇಳಿದರು.
ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ, ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಿರಂಕುಶವಾಗಿ ಎಂಇಎ ಅನ್ನು ಬೈಪಾಸ್ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಂಬಂಧಿತ ದೇಶದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯ ಮೂಲಕ ವೀಸಾಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬಹುದು?
ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಕಾಯಿದೆ 1967 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಸೆಕ್ಷನ್ 10 ಎ ಮತ್ತು 10 ಬಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅಥವಾ ಪ್ರಯಾಣ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಅಥವಾ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಭೌಮತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆ, ಭಾರತದ ಭದ್ರತೆ, ಯಾವುದೇ ವಿದೇಶಿ ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ಸ್ನೇಹ ಸಂಬಂಧಗಳು ಅಥವಾ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದು ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಕಾನೂನು ನೀಡುವ ಕಾರಣಗಳೇನು?
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಕಾಳಜಿಗಳು: ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದರೆ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅವರ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಅಥವಾ ವಿಧ್ವಂಸಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲದ ಹೊರತು, ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಗೆ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ರದ್ದು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಅಪರಾಧಗಳು: ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ವಂಚನೆ, ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪವಿದ್ದರೆ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಬಹುದು. ಪ್ರತಿಭಟನಾ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾರಿಕೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಮುರಿಯುವುದು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಸಭೆ ಅಥವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವ ಆರೋಪಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ, ಅಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳ ತೀವ್ರತೆಯು ಬದಲಾಗಬಹುದು.
ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ದುರ್ಬಳಕೆ: ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಮೋಸದಿಂದ ಪಡೆದರೆ ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಅದನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ದುರುಪಯೋಗವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಸಂಪೂರ್ಣ ತನಿಖೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಕಾಯಿದೆಯು ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಹಿಂಪಡೆಯುವಿಕೆಗೆ ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸರಳವಾಗಿಲ್ಲ. ಇದು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಅಥವಾ ಅನ್ಯಾಯದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಹಲವಾರು ಹಂತಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
ತನಿಖೆ ಮತ್ತು ಪುರಾವೆಗಳು: ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ತನಿಖೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲು ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಕೇವಲ ಆರೋಪಗಳಿಗಿಂತ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಸೂಚನೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆ: ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ರದ್ದತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ಸೂಚನೆ ನೀಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಮುಂದೆ ತಮ್ಮ ವಾದವನ್ನು ಮಂಡಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಬೇಕು. ನೈಸರ್ಗಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಈ ತತ್ವವು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಅಥವಾ ಅನ್ಯಾಯದ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆ: ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಒಪ್ಪದಿದ್ದರೆ, ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕಾನೂನು ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧಾರದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಮೇಲ್ಮನವಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ: ಭಾರತೀಯ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಕಾಯಿದೆಯು ಮೇಲ್ಮನವಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ನೊಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಮೂಲಕ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಕಾನೂನು ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹರಿಯಾಣ ಪೊಲೀಸರ ಬೆದರಿಕೆಯು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ; ಮುಗಿಯದ ಹಿಮಾಚಲ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು: ಕನಿಷ್ಠ 9 ಶಾಸಕರು ನಮ್ಮ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದ ಅನರ್ಹ ಶಾಸಕ
