6.5 ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲುವಾಸದ ನಂತರ ಜಾಮೀನು
ಮುಂಬೈ: ಆರು ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಆರು ತಿಂಗಳ ಜೈಲುವಾಸದ ನಂತರ, ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಜನವರಿ 8ರಂದು ಇಬ್ಬರು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಾದ ರೋನಾ ವಿಲ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಸುಧೀರ್ ಧಾವಳೆ ಅವರಿಗೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡಿದೆ.
ಕಾನೂನು ಜಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಂತೆ, ಮಾವೋವಾದಿ ಸಂಪರ್ಕಗಳ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಎಲ್ಗರ್ ಪರಿಷತ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಮಾನವ ಹಕ್ಕು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಲ್ಲಿ ವಿಲ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಧಾವಳೆ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜಾಮೀನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರ ವಕೀಲರು ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎ.ಎಸ್. ಗಡ್ಕರಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕಮಲ್ ಖಾಟಾ ಅವರ ಪೀಠವು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡಿದೆ.
ಜೂನ್ 6, 2018 ರಂದು ಇವರ ಬಂಧನಕ್ಕಾಗಿ ಪುಣೆ ಪೊಲೀಸರ ಹಲವಾರು ತಂಡಗಳನ್ನು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ನೆಲೆಸಿರುವ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದರು. ಮೂಲತಃ ಕೇರಳದ ವಿಲ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಕೈದಿಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ವಿದ್ರೋಹಿ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ ಸಂಪಾದಕ ಧಾವಳೆ ಅವರನ್ನು ಮುಂಬೈನ ಅವರ ನಿವಾಸದಿಂದ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಲಾಯಿತ್ತು.
ಮೂಲತಃ ಪುಣೆ ಪೊಲೀಸರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು 2020ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಪತನಗೊಂಡು ಮಹಾವಿಕಾಸ್ ಅಘಾಡಿ ಒಕ್ಕೂಟ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಎನ್‌ಐಎ) ಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ವಿಲ್ಸನ್ “ನಗರ ನಕ್ಸಲ್” ಚಳುವಳಿಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಮೈಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ನಕ್ಸಲರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ಪುಣೆ ಪೊಲೀಸರು ಮತ್ತು ಎನ್‌ಐಎ ಎರಡೂ ವಾದಿಸಿವೆ.
ಎನ್‌ಐಎಯ ನಿಲುವು
ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಕೀಲರಾದ ಸುದೀಪ್ ಪಾಸ್ಬೋಲಾ (ವಿಲ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ) ಮತ್ತು ಮಿಹಿರ್ ದೇಸಾಯಿ (ಧಾವಳೆ ಅವರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ)ಯವರು ಈ ಇಬ್ಬರೂ ಸುಮಾರು ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಐಎ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದಾಗ, ಎನ್‌ಐಎ ತಮ್ಮ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆರೋಪಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಹಲವಾರು ಪೂರಕ ಆರೋಪಪಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ, ಎನ್‌ಐಎ 300ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿದೆ. ಈ ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಬಹಳ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆ ಪೂರ್ವ ಬಂಧನದಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಷ್ಟು ಕಾಲ ಇರಿಸುವುದು ಅತಿಯಾದ ಕೆಲಸ ಎಂದು ಪ್ರತಿವಾದಿ ವಕೀಲರು ವಾದಿಸಿದರು.
NIAಯು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮುಂದೆ ಪ್ರಕರಣದ “ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿ” ಹೇಳಿಕೊಂಡರೂ, ಅದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜಾಮೀನು ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲಿಲ್ಲ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಗಡ್ಕರಿ ಮತ್ತು ಖಾಟಾ ಇಬ್ಬರು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಿಗೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡಿದಾಗ, NIA ಆದೇಶಕ್ಕೆ ತಡೆ ನೀಡುವಂತೆ ಅಥವಾ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಮಯ ಕೇಳಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ದೇಸಾಯಿ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. ಈ ಹಿಂದೆ, NIA ತಕ್ಷಣವೇ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆಗಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು ಮತ್ತು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಆದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಧಾವಿಸಿತ್ತು.
ವಿವರವಾದ ಜಾಮೀನು ಆದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರೂ, ವಿಲ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಧವಳೆ ಪ್ರತಿ ವಾರ ಸೋಮವಾರ NIA ಕಚೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವಂತೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೇಸಾಯಿ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. 1 ಲಕ್ಷ ರೂ.ಗಳ ಶ್ಯೂರಿಟಿ ಮೊತ್ತದ ಮೇಲೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು, ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಸೇರಿದಂತೆ 16 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ NIA ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದು, ಅವರೆಲ್ಲರೂ ನಿಷೇಧಿತ ಸಿಪಿಐ (ಮಾವೋವಾದಿ) ಸಂಘಟನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆರೋಪಿಗಳು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರ “ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಮಾದರಿಯ ಹತ್ಯೆ” ನಡೆಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಪುಣೆ ಪೊಲೀಸರು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಕಳೆದ ಏಳು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ NIAಯು ಇವರ ಬಂಧನವನ್ನು ದೀರ್ಘಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸದಿರುವುದು ಇದರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ. ‘ದಿ ಪೆಗಾಸಸ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್’ ಎಂಬ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಕ್ಕೂಟದ ಭಾಗವಾಗಿ ದಿ ವೈರ್, ವಿಲ್ಸನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕರ ಫೋನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಗಾಸಸ್ ಎಂಬ ವೈರಸ್ ಬಳಕೆ ಕುರಿತು ತನಿಖೆ ಮಾಡಿತ್ತು. ಅನೇಕ ಸ್ವತಂತ್ರ ತಜ್ಞರು ನಡೆಸಿದ ತನಿಖೆಗಳು ವಿಲ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಆರೋಪಿಗಳ ಫೋನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಗಾಸಸ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ.
ಬಂಧಿತ 16 ಜನರಲ್ಲಿ 84 ವರ್ಷದ ಪಾದ್ರಿ ಸ್ಟಾನ್ ಸ್ವಾಮಿ ಜುಲೈ 2021 ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಈ ಹಿಂದೆ ಕವಿ ವರವರ ರಾವ್, ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಮತ್ತು ವಕೀಲೆ ಸುಧಾ ಭಾರದ್ವಾಜ್, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಶೋಮಾ ಸೇನ್, ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ವೆರ್ನಾನ್ ಗೊನ್ಸಾಲ್ವೆಸ್, ವಕೀಲ ಅರುಣ್ ಫೆರೇರಾ, ಲೇಖಕ ಆನಂದ್ ತೇಲ್ತುಂಬ್ಡೆ ಮತ್ತು ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಗೌತಮ್ ನವಲಖಾರಿಗೆ ಜಾಮೀನಿನ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಉಳಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಹನಿ ಬಾಬು, ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಮಹೇಶ್ ರಾವುತ್, ವಕೀಲ ಸುರೇಂದ್ರ ಗಾಡ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾದ ಸಾಗರ್ ಗೋರ್ಖೆ, ರಮೇಶ್ ಗೈಚೋರ್ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿ ಜಗ್ತಾಪ್ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನೂ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಜಾಮೀನು ಅರ್ಜಿಗಳು ಅಥವಾ ಜಾಮೀನು ಆದೇಶಗಳ ಮೇಲಿನ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳು ವಿವಿಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿವೆ.
