ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳ ಟೋಲ್ ಪ್ಲಾಜಾಗಳನ್ನು ದಾಟುವ ಎಲ್ಲಾ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮೊಕದ್ದಮೆ (ಪಿಐಎಲ್) ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಾರ್ಚ್ 13 ರಂದು ವಜಾಗೊಳಿಸಿತು. ಫೆಬ್ರವರಿ 15, 2021 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವ ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಇಲ್ಲದ ವಾಹನಗಳ ಮೇಲೆ ಡಬಲ್ ಟೋಲ್ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸುವ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎನ್‌ಎಚ್‌ಎಐ) ಹೊರಡಿಸಿದ ಸುತ್ತೋಲೆಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಅರ್ಜುನ್ ರಾಜು ಖಾನಾಪುರೆ ಎಂಬವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಪಿಐಎಲ್ ಕೋರಿತ್ತು. ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಕಡ್ಡಾಯ
ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅಲೋಕ್ ಆರಾಧೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಭಾರತಿ ಡಾಂಗ್ರೆ ಅವರ ಪೀಠವು ಇದು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಲಾಗದ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. “ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಪರಿಚಯವು ದಕ್ಷ ಮತ್ತು ಸುಗಮ ರಸ್ತೆ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದೆ……. ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಡಬಹುದು ಎಂಬುದು ಕಾನೂನಿನ ಸರಳ ನಿಲುವು” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವರು ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಲ್ಲ ಎಂಬ ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಾದವನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಕಡ್ಡಾಯ
“ಪ್ರಸ್ತುತ, ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮುಂಬೈ, ಪುಣೆಯಂತಹ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಸದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ವಿರಳವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಮೊಬೈಲ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದಾಗ, ಬಳಕೆದಾರರು ಅದರ ರೀಚಾರ್ಜ್ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಪರಿಚಿತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ-ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇದು ಸರಳವಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಆಫ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು, ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರದಲ್ಲಿ ನಾವು ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಲು ಯಾವುದೇ ಸಕಾರಣವಿಲ್ಲ” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.
ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಒಂದು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಟೋಲ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ವಾಹನದ ವಿಂಡ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ಅಂಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಾಹನ ಮಾಲೀಕರ ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆಗೆ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖಾತೆಯನ್ನು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ನಗದು ವಹಿವಾಟಿನ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆಯೇ ವಾಹನವನ್ನು ಟೋಲ್ ಪ್ಲಾಜಾಗಳ ಮೂಲಕ ಓಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಟೋಲ್ ಪ್ಲಾಜಾದಲ್ಲಿ ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಟೋಲ್ ಮೊತ್ತವನ್ನು ವಾಹನ ಮಾಲೀಕರ ಖಾತೆಯಿಂದ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಫೆಬ್ರವರಿ 12 ಮತ್ತು 14 ರಂದು NHAI ಹೊರಡಿಸಿದ ಸುತ್ತೋಲೆಗಳನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ PIL ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತ್ತು. 2021 ರಲ್ಲಿ ಫಾಸ್ಟ್‌ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಳಿಲ್ಲದ ವಾಹನಗಳು ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಲೇನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಟೋಲ್ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸಲಾಯಿತು. ನಗದು ಲೇನ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷ ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಲೇನ್‌ಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರ ಖಾನಪುರೆ ವಾದಿಸಿದರು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಇದು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದವರಿಗೆ ಅನಗತ್ಯ ತೊಂದರೆ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದ್ದರು.
ಅನಕ್ಷರಸ್ಥ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಿಲ್ಲದವರಿಗೆ ಇದು ಅಸಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ 19(1)(d) ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಸಾಕಷ್ಟು ತಾಂತ್ರಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಫಾಸ್ಟ್ಟ್ಯಾಗ್ ಅನುಷ್ಠಾನವು ದೋಷಪೂರಿತವಾಗಿದ್ದು, ಡಬಲ್ ಟೋಲ್ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸುವುದು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ದಂಡವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಹಾಜರಾದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಆರ್‌ವಿ ಗೋವಿಲ್ಕರ್, ಫಾಸ್ಟ್‌ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು 2014 ರಿಂದ ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ನೀತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು. ಫಾಸ್ಟ್‌ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಳು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿವೆ ಮತ್ತು ಯುಪಿಐ ಮತ್ತು ಪ್ರಿಪೇಯ್ಡ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವಂತಹ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
NHAI ಅನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಬೀರೇಂದ್ರ ಸರಾಫ್, ಈ ಕ್ರಮವು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಟೋಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ, FASTag ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ನಿರ್ಧಾರವು ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದೆ.
“FASTag ಅಳವಡಿಸದ ವಾಹನದಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ದಂಡದ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅರ್ಜಿದಾರರ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ. ಡಬಲ್ ಟೋಲ್ ಶುಲ್ಕವು ದಂಡವಲ್ಲಮ, ಬದಲಾಗಿ ಅಗತ್ಯ ಟ್ಯಾಗ್ ಇಲ್ಲದೆ FASTag ಲೇನ್ ಬಳಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಕುವ ಶುಲ್ಕವಾಗಿದೆ. FASTag ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಇಂಧನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಸಂಚಾರ ಹರಿವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು ನೀತಿಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿವರಿಸಿದೆ.
