ನವದೆಹಲಿ: ಸಂವಿಧಾನದ 370ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಭರವಸೆಗಳು ಈಡೇರಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 5, 2019 ರಂದು, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ವಿಧಿ 370 ರದ್ದುಪಡಿಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸುಮಾರು 18 ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಅಂದರೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 2021ರಲ್ಲಿ, ಹೈ-ಸ್ಪೀಡ್ ಮೊಬೈಲ್ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸೇವೆಗಳು ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯಾದವು. ಆಗಿನ ಗೃಹ ಸಚಿವ ಅಮಿತ್ ಶಾ ಅವರು 370ನೇ ವಿಧಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನದಿಂದಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕುಂಠಿತವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಸರ್ಕಾರವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಉಗ್ರವಾದ ನಿರ್ಮೂಲನೆಯ ಕುರಿತು ನೀಡಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಭರವಸೆಗಳು ವಿಫಲವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಜನರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ಸರ್ಕಾರವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಬದುಕನ್ನು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸಿದ ವಂಚನೆ
ಮಕ್ಟೂಬ್‌ ಮಾಧ್ಯಮದೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಘದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಚಾಲಕ ನಸೀರ್ ಖುಯೆಹಾಮಿ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು “ವಂಚನೆ” ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದು, ಇದು ಕಾಶ್ಮೀರಿಗಳ ಬದುಕನ್ನು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. “370ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಸಮೃದ್ಧಿ, ಮತ್ತು ಉಗ್ರವಾದದ ಅಂತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿತು. ಆದರೆ, ಗೃಹ ಸಚಿವರು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ ಯಾವುದೂ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದಿಲ್ಲ,” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಕಳೆದ ಆರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಡೆದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಖುಯೆಹಾಮಿ ತಿಳಿಸಿದರು. “ಪ್ರತಿದಿನ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ಗಳು ಏಕೆ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ? ಇದರರ್ಥ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದೆ, ಅಥವಾ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ನೀಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಭರವಸೆಗಳು ಒಂದು ವಂಚನೆಯೆಂದು ಸಾಬೀತಾಗಿವೆ,” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ನಿರುದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು
ನಿರುದ್ಯೋಗವು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾದ ಕಾರಣ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಮಾಧ್ಯಮ ಒಂದರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಅನೇಕ ಯುವಕರು, ಉದ್ಯೋಗ ಸಿಗದ ಕಾರಣ ತಮಗೆ ಖಿನ್ನತೆ ಉಂಟಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ನಿರುದ್ಯೋಗ ದರವು 2022-23ರಲ್ಲಿ 4.4% ಇದ್ದರೆ, 2023-24ರಲ್ಲಿ 6.1%ಕ್ಕೆ ಏರಿತು. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ನಿರುದ್ಯೋಗ ದರವಾದ 3.2%ಕ್ಕಿಂತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಸ್ವತಂತ್ರ ಪತ್ರಕರ್ತೆ ಕುರತುಲೈನ್ ರೆಹಬರ್, ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಷಯವನ್ನೂ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. “ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಭರವಸೆಗಳು ಸುಳ್ಳಾಗಿವೆ. ಕೇವಲ ರಸ್ತೆಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ವಿದ್ವಾಂಸರು ತಮಗೆ ಬೇಕಾದ ವಿಷಯವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ,” ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು.
ಖುಯೆಹಾಮಿ ಕೂಡ ಕಳೆದ 70 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯದಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ನಿರುದ್ಯೋಗ ಸಮಸ್ಯೆ ಈಗ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. “370ನೇ ವಿಧಿ ರದ್ದತಿಯ ನಂತರ ನೀಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಭರವಸೆಗಳು ಸುಳ್ಳು. ಸರ್ಕಾರವು ನಮ್ಮ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನೂ ಕಸಿದುಕೊಂಡಿದೆ,” ಎಂದು ಅವರು ಆಪಾದಿಸಿದರು.
ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದ ಮೇಲಿನ ಹಲ್ಲೆ
2019ರಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪತ್ರಕರ್ತರು ತೀವ್ರ ನಿಗಾ ಮತ್ತು ದಮನವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಅನೇಕ ಪತ್ರಕರ್ತರು ಸುರಕ್ಷತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಪತ್ರಕರ್ತೆ ರೆಹಬರ್, ತಾನು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. “ನಾನು ಒಬ್ಬ ಸ್ವತಂತ್ರ ಪತ್ರಕರ್ತೆ, ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ಜಾಗವಿಲ್ಲ. ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಪತ್ರಕರ್ತರನ್ನು ಜೈಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ,” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಪತ್ರಕರ್ತ ಇರ್ಫಾನ್ ಮೆಹ್ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 20, 2023 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆ (NIA) ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ (ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ) ಕಾಯ್ದೆ (UAPA) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿತು.
ಜನರ ಅನಿಶ್ಚಿತ ಭವಿಷ್ಯ
ಕಣಿವೆಯ ಅನೇಕ ಜನರು ಮಕ್ಟೂಬ್‌ಗೆ ತಾವು ಸಂತೋಷವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಶ್ರೀನಗರದ ನಿವಾಸಿಯೊಬ್ಬರು, “ಅವರು ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. 370 ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು ವಿದ್ಯುತ್ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದಿಗೂ ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಈಗ ನಾವು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗೂ ಹಲವಾರು ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ,” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.
ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದಾಗ, ರೆಹಬರ್ ಎಲ್ಲವೂ ಅನಿಶ್ಚಿತ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. “370 ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಜನರು ಸಂತೋಷವಾಗಿಲ್ಲ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಮೇಲೆ ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಪಹಲ್ಗಾಮ್ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹದಗೆಟ್ಟಿದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೂ, ಕಣಿವೆಯ ಜನರಿಗೂ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯಿಲ್ಲ. ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಿಗೂ ಏನಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ,” ಎಂದು ಅವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.
ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ
370ನೇ ವಿಧಿ ರದ್ದುಗೊಂಡ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು, ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ಪಾರ್ಟಿ (PDP) ಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮೆಹಬೂಬಾ ಮುಫ್ತಿ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ 15 ನಿಮಿಷಗಳ “ಕತ್ತಲೆ ಆಚರಣೆಗೆ” ಕರೆ ನೀಡಿದರು. “ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಶೋಕದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ, ಈ ಗಾಯವನ್ನು ಹೊತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲರೂ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ 15 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಲೈಟ್‌ಗಳನ್ನು ಆಫ್ ಮಾಡಿ. ಮೌನವೇ ಮಾತನಾಡಲಿ. ಕತ್ತಲು ಏನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಏನನ್ನು ಉಳಿದಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ನೆನಪಿಸಲಿ,” ಎಂದು ಮುಫ್ತಿ ಕರೆ ನೀಡಿದರು.
ಉತ್ತರಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಘ ಸ್ಫೋಟ: ಕೊಚ್ಚಿಹೋದ ಗ್ರಾಮಗಳು, 4 ಸಾವು, 9 ಸೇನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ನಾಪತ್ತೆ
