ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಗಲಭೆ ಪೀಡಿತ ಮಣಿಪುರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯ (ಎಂಎಚ್‌ಎ) ಕುಕಿ-ಝೋ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ಭದ್ರತಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಅಮಾನತು (SoO-ಎಂಬುದು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಉಗ್ರಗಾಮಿ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಿ ಮಾಡಲಾದ ಔಪಚಾರಿಕ, ಲಿಖಿತ ಒಪ್ಪಂದ) ನವೀಕರಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ.
ಮೇ 3, 2023 ರಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಜನಾಂಗೀಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದ ನಂತರ ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮೈತೇಯಿ ಜನರಿಗೆ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾದ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವಂತೆ ಮತ್ತೊಂದು ಬುಡಕಟ್ಟು ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮನವೊಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಎಚ್‌ಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕುಕಿ-ಝೋ ಕೌನ್ಸಿಲ್ (ಕೆಝಡ್‌ಸಿ) ನಿಯೋಗದ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಸರಣಿ ಸಭೆಗಳ ನಂತರ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಅಧಿಕೃತ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಕುಕಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟನೆ (ಕೆಎನ್‌ಒ) ವಕ್ತಾರ ಸೀಲೆನ್ ಹಾವೋಕಿಪ್ ಅವರು ಎಂಎಚ್‌ಎ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಭೆಯ ನಂತರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಗೆ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು.
ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಂದ, ಒಪ್ಪಂದದ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಮರು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯವು ‘SoO’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕುಕಿ-ಝೋ ದಂಗೆಕೋರ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.
ಕೇಂದ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಣಿಪುರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಕುಕಿ-ಝೋ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆ ತ್ರಿಪಕ್ಷೀಯ SoO ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ; ಒಪ್ಪಂದದಡಿಯಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪುರದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. “ಒಪ್ಪಂದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಗಳು ಮಣಿಪುರದಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಉಗ್ರಗಾಮಿಗಳ 7 ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಒಪ್ಪುತ್ತವೆ, ಮಣಿಪುರಕ್ಕೆ ಶಾಶ್ವತ ಶಾಂತಿ, ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತರಲು ಮಾತುಕತೆಯ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ” ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದೆ.
ಮಣಿಪುರದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ-2 ಅನ್ನು ಪ್ರಯಾಣಿಕರು, ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳ ಮುಕ್ತ ಸಂಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ತೆರೆಯಲು ಕುಕಿ-ಝೋ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಹೇಳಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ನಿಯೋಜಿಸಿರುವ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಲು ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ, ಹಲವು ಕುಕಿ-ಝೋ ಗುಂಪುಗಳ ಕುಕಿ-ಝೋ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಇನ್ನೂ ಔಪಚಾರಿಕ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿಲ್ಲ.
ಮೇ 3, 2023 ರಿಂದ, ಜನಾಂಗೀಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದ ನಂತರ, ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಜನಾಂಗೀಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೈತೇಯಿಗಳು ಕಣಿವೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕುಕಿ-ಝೋ ಜನರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆಗಸ್ಟ್ 2008 ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಮಣಿಪುರ ಸರ್ಕಾರವು ಕುಕಿ-ಝೋ ದಂಗೆಕೋರ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ SoO ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 28, 2024 ರವರೆಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನವೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ನವೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಮಣಿಪುರದ ಜನಾಂಗೀಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಗುಂಪು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಗ್ರಾಮ ರಕ್ಷಣಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಆರೋಪದ ನಂತರ ಕೇಂದ್ರವು SoO ಅನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿತ್ತು, ಈ ಆರೋಪವನ್ನು ಗುಂಪುಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿವೆ.
ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಬಿರೇನ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಾಸಕರು SoO ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರೂ, ಕುಕಿ-ಝೋ ಗುಂಪುಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಶಾಸಕರು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವಂತೆ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.
ಕಣಿವೆ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಪ್ರವಾಹ: ‘ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ- ಎನ್‌ಡಿಎಂಎ’ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ ಕೇಳಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
