ಜಾತಿಗಣತಿ: ಕೊನೆಗೂ ಮಣಿದ ಬಿಜೆಪಿ ನೇತೃತ್ವದ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರ

ಮುಂದಿನ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಇದೊಂದು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರ ಜಾತಿವಾರು ಜನಗಣತಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಜನಗಣತಿ 1931ರಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. ಮುಂದೆ 1941ರಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಜನಗಣತಿ ಪೂರ್ಣವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರ ಮೊದಲ ಜನಗಣತಿ 1951ರಲ್ಲಿ ನಡೆದಾಗ ಅದನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ನಡೆಸಬೇಕೇ ಅಥವಾ ಜಾತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ನಡೆಸಬೇಕೇ ಎಂಬ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯಿತು. ಭಾರತವನ್ನು ಆಧುನಿಕವಾಗಿ ಕಟ್ಟಬೇಕು ಎಂದು ಹೊರಟಿದ್ದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಜವಾಹರ್ ಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರಿಗೆ ಜಾತಿವಾರು ಜನಗಣತಿ ನಡೆಸುವ ಕುರಿತು ಒಲವಿರಲಿಲ್ಲ. ಹೇಗೂ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಜಾತಿ ರಹಿತ ಸಮಾಜವನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಆಶಯವಿದೆ. ಆದಕಾರಣ ಜಾತಿ ಗುರುತನ್ನು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ದೃಢಪಡಿಸುವ ಜಾತಿವಾರು ಜನಗಣತಿ ಯಾಕೆ ಎಂಬ ನಿಲುವು ನೆಹರು ಅವರದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ, ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗಗಳನ್ನುಳಿದು ಇತರ ವರ್ಗಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ನಡೆಸದಿರಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲಾಯಿತು.

ಈ ‘ಸಮತೋಲನ’ವನ್ನು ಕದಡಿಸಿದ್ದು 1992ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಮಂಡಲ್ ಆಯೋಗ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪು. ಈ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿತು. ಇದರ ಅರ್ಥ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಜಾತಿಗಣತಿ ನಡೆಸಬೇಕೆಂದೇ; ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯ ಕುರಿತು ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಬರಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ಮಂಡಲ್ ತೀರ್ಪಿನ ನಂತರ 2001ರ ಜನಗಣತಿಯ ವೇಳೆಗೆ ಜಾತಿವಾರು ಜನಗಣತಿ ನಡೆಸಬೇಕು ಎಂದು ಅಂದಿನ ಸರಕಾರದ ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂತ್ರಾಲಯ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರಕಾರವನ್ನು ಕೋರಿತ್ತು. ಆದರೆ, ವಾಜಪೇಯಿ ಸರಕಾರ ಅದಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ 2011ರಲ್ಲಿ ಜನಗಣತಿ ನಡೆದಾಗ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಯುಪಿಎ ಸರಕಾರ ಇತ್ತು. ಜಾತಿಗಣತಿ ನಡೆಸಬೇಕೆಂಬ ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತೆ ಮುನ್ನಲೆಗೆ ಬಂತು. ಆಗ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿದ್ದ ಬಿಜೆಪಿಯ ಕೆಲವು ನಾಯಕರು ಕೂಡಾ ಜಾತಿಜನಗಣತಿ ಬೇಕೆಂದು ಬೇಡಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಆದರೂ ಯುಪಿಎ ಸರಕಾರ ಕೂಡಾ 2011ರ ಜನಗಣತಿಯನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಲಿಲ್ಲ; ಬದಲಿಗೆ 2012ರಲ್ಲಿ ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಜಾತಿಗಣತಿ ನಡೆಸಿತು. ಆದರೆ ಆ ವರದಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ. ಬಿಜೆಪಿಯ ಕೆಲವು ನಾಯಕರು 2011ರಲ್ಲಿ ಜಾತಿಜನಗಣತಿ ಆಗಬೇಕು ಎಂದು ಬಯಸಿದ್ದರೂ, 2014ರಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷ ಪೂರ್ಣ ಬಹುಮತದೊಂದಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದನಂತರ ಅದು ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿತ್ತು. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರು ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಕೆಟ್ಟ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದ್ದರು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಡೆದ ಜಾತಿ ಜನಗಣತಿಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಸರಕಾರ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೋ ಬೇಡವೋ ಎನ್ನುವ ಚರ್ಚೆ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಮುನ್ನಲೆಗೆ ಬಂದಮೇಲೆ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದ ಹಾಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರವು ಕೂಡಾ ಮುಂದಿನ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಜಾತಿ ಜನಗಣತಿಯನ್ನು ನಖಶಿಖಾಂತವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ (ಬಿಜೆಪಿ) ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಎಂಬಂತೆ ತನ್ನ ನಿಲುವು ಬದಲಿಸಿದ್ಯಾಕೆ, ನಿಜಕ್ಕೂ ಜಾತಿಜನಗಣತಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆಯೇ, ನಡೆದರೂ ವಿವರಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆಯೇ, ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರೂ ಆ ಅಂಕಿ-ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಬಹುದೇ ಇತ್ಯಾದಿ ಹತ್ತಾರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಈಗ ಎದ್ದಿವೆ. ಏನೇ ಇರಲಿ, ಒಂದವೇಳೆ ಘೋಷಿಸಿದಂತೆ ಜಾತಿಜನಗಣತಿ ಏನಾದರೂ ನಡೆದೇಹೋಗಿ ಫಲಿತಾಂಶ ಬಹಿರಂಗವಾದರೆ ಅದು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಎನ್ನಿಸಲಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ ಎಂಟು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತಿ ಉಳಿದದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತ ಸಾಧಿಸಿದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ರಥವೂ ಜಾತಿಯ ಪಥದಲ್ಲೇ ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ವಾಸ್ತವ ದೇಶದ ಕಣ್ಣ ಮುಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಇನ್ನು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಜಾತಿವಾರು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕದೆ ಇರಲಾರದು ಎಂಬ ಒಂದು ಸರ್ವಾನುಮತದ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ, ಇಷ್ಟವಿದ್ದೋ ಇಲ್ಲದೆಯೋ, ಇಡೀ ದೇಶವೇ ಬಂದಿರುವ ಹಾಗಿದೆ.

****

ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈಗ ಎದ್ದಿರುವ ಹೊಸ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎಂದರೆ ಈಗ ಹೇಗೂ ಜಾತಿವಾರು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಜನಗಣತಿಯೇ ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ನೀಡಲಿರುವುದರಿಂದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿರುವ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಅರ್ಥಾತ್ ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಾದರೂ ಏನಿದೆ ಎನ್ನುವುದು. ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲೂ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಹಾಗೆ ಹಲವಾರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಕಲೆಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಕಾರಣ ಜಾತಿವಾರು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅರಿಯಲು ಮತ್ತು ಜಾತಿವಾರು ಸಾಧಿಸಿದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಏನು ಅಂತ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಕೂಡಾ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ದೊರೆಯಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈಗ ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿವಾದಿತ ಜಾತಿಗಣತಿಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೋ ಬೇಡವೋ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಅನಾಯಾಸವಾಗಿ ಅಪ್ರಸ್ತುತಗೊಂಡಿತೇ? ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರದ ನಿಲುವು ಏನು ಎನ್ನುವುದು ಇನ್ನೂ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿರುವ ಜಾತಿಗಣತಿಯ ವಿವರಗಳು ಹಳೆಯದಾಗಿರಬಹುದು. ಜನಗಣತಿಯ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾದ ಜಾತಿವಾರು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮುಂದಿನ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲೇ ಲಭಿಸಬಹುದು. ಇವೆರಡೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳತಕ್ಕ ವಿಚಾರಗಳಾದರೂ, ಈ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಕಡೆಗಣಿಸಬೇಕೆಂಬ ಬೇಡಿಕೆ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವೆನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಒಂದು ವೇಳೆ 2026ರಲ್ಲಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಜನಗಣತಿ ನಡೆದರೂ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಮಾಹಿತಿ ಹೊರಬರುವ ವೇಳೆಗೆ ವರ್ಷ ಮುಗಿದು 2027 ಆಗಬಹುದು. ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 2028ರ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಇರುವ ಕಾರಣ 2027ನೇ ಇಸವಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ತೀರಾ ಹತ್ತಿರ ಎನ್ನಬಹುದಾದ ಸಮಯ. ಜನಗಣತಿಯ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಲಿರುವ ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕುರಿತ ಮಾಹಿತಿ ಹೊರಬರಲು ಇನ್ನಷ್ಟೂ ಸಮಯ ಬೇಕಾಗಬಹುದು. ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಕೂಡಾ ತನ್ನ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಬಹುದು. ಅಂದರೆ, ಮುಂದಿನ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಜಾತಿವಾರು ಮಾಹಿತಿ ಲಭಿಸಿದರೂ ಅದನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈಗಿನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ಸಿಗದೇ ಹೋಗಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾತಿಗಣತಿಯ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರದ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದಾಗಿ ಅಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೊಸ ರೀತಿಯ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾತಿಗಣತಿಯ ಸುತ್ತ ಎದ್ದಿರುವ ಅಷ್ಟೂ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳೂ ಇನ್ನೂ ಜೇವಂತ ಇವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆ ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕಿದೆ.

ಜಾತಿವಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳಿಂದ ಎದುರಾದ ಪ್ರತಿರೋಧಕ್ಕೆ ಸರಕಾರ ಯಾವ ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಸುಪ್ರೀಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲಿದೆ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಾಚೆಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾತಿಗಣತಿಯ ಸುತ್ತ ಎದ್ದಿರುವ ವಿವಾದದಿಂದ ರಾಜಕೀಯ ಪಾಠ ಕಲಿಯಬೇಕಿರುವುದು ಈ ರಾಜ್ಯದ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳು. ಹೇಳಿಕೇಳಿ ಈ ಇಡೀ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರ ಕರ್ನಾಟಕ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಶಾಶ್ವತ ಆಯೋಗದ ಮೂಲಕ ಮಾಡಿಸಿದ್ದೇ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರ.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡುವ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ವಿಚಾರ ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ವಿವಾದ ಎದ್ದಿರುವುದು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಸತ್ಯ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಅವರು ಮಿಲ್ಲರ್ ಆಯೋಗ ರಚಿಸಿ ಅದರ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇತರ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಅದು ವಿವಾದವಾಯಿತು. ಆಗ ಜನತಂತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನಾಲ್ವಡಿಯವರು ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ಸೊಪ್ಪುಹಾಕಲಿಲ್ಲ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯನಂತರ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಎಲ್.ಜಿ. ಹಾವನೂರು ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಆಯೋಗ ರಚಿಸಿ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀತಿಯ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಮುಂದಾದಾಗಲೂ ಮತ್ತೆ ವಿರೋಧ ಮತ್ತು ವಿವಾದ ಎದ್ದಿತು. ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರು ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಯಾವುದೋ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ ಸೌಲಭ್ಯದಡಿ ತಂದ ನಂತರವೇ ವರದಿಯ ಜಾರಿ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ಸರಕಾರ ನೇಮಿಸಿದ ಎರಡನೆಯ ಹಿಂದುಳಿದ ಆಯೋಗ ಅಥವಾ ವೆಂಕಟಸ್ವಾಮಿ ಆಯೋಗದ ವರದಿಗೆ ಎದುರಾದ ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ಮಣಿದು ಅಂದಿನ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಹೆಗ್ಡೆ ಸರಕಾರ ಅದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅದೇ ಸರಕಾರ ನೇಮಿಸಿದ ಓ. ಚಿನ್ನಪ್ಪ ರೆಡ್ಡಿ ಆಯೋಗದ ವರದಿಯನ್ನು ಮುಂದೆ 1994ರಲ್ಲಿ ಮುಂಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯಿಲಿ ಅವರು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಮತ್ತೆ ವಿರೋಧ; ಮತ್ತೆ ವಿವಾದ. ಕೊನೆಗೆ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡ ನಂತರವೇ ವರದಿಯ ಜಾರಿ ಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು.

ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೇ ಅವರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವದಲ್ಲೇ ಇದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡುವ ವಿಚಾರ ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಯವರೂ ಮುಂದೆ ಬಂದು ನಮಗೂ ಮೀಸಲಾತಿ ಬೇಕು ಎಂದು ಕೇಳುವ ಪರಿಪಾಠವೊಂದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ದೇಶದ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಕೂಡಾ ಇದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕಾರಣ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳು ಎಷ್ಟು ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ ಎನ್ನುವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾದ ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲದೇ ಇರುವುದು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಸರಕಾರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದ್ದು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸರಕಾರೀ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ, ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಯಾರ ಪಾಲು ಎಷ್ಟಿದೆ ಎನ್ನುವುದು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳು ನಿಜಕ್ಕೂ ಹಿಂದುಳಿದಿದ್ದು ಕಂಡು ಬಂದರೆ ಅವರಿಗೆ ಈಗಾಗಲೇ ನೀಡಲಾಗುವ ಮೀಸಲಾತಿಗೆ ಸಮರ್ಥನೆ ಒದಗುತ್ತದೆ. ಅವರಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ಅದೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳ ಪೈಕಿ ಯಾರಾದರೂ ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳಷ್ಟೇ ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ, ಔದ್ಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದಿದ್ದರೆ ಅವರನ್ನು ಮೀಸಲಾತಿಯ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಕೈಬಿಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳು ಮುಂದೆ ಬಂದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾತಿಗಣತಿ ವರದಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸರಕಾರದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ತರಬೇಕಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಇರಬಹುದಾದ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಸರಿಪಡಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿ ಇತರ ಜಾತಿಗಳೊಡನೆ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕಿಳಿಯದೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಹವಾಲನ್ನು ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ ಮಂಡಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳು ಇದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ವರದಿಯ ಜಾರಿಗಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ನಡುವಿನಿಂದ ಅಲ್ಲೊಂದು ಇಲ್ಲೊಂದು ಧ್ವನಿ ಕೇಳಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ವರದಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲೆಂದು ಎದ್ದಿರುವ ಆರ್ಭಟದ ಎದುರು ಆ ಧ್ವನಿಗಳು ಕ್ಷೀಣವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿವೆ. ಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂಬ ಒಂದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳು ಸರಕಾರದ ಮೇಲೆ ಮುಗಿಬಿದ್ದಾಗಲೂ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಂದ ಬಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೇ. ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಆಗಿರಬಹುದಾದ ವ್ಯತ್ಯಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅಷ್ಟೆಅಲ್ಲ, ಸರಿಯಾದ ದಾಖಲಾತಿ ನಡೆದಿದೆಯೇ ಇಲ್ಲವೇ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಸರಕಾರ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದೂ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಯಿತು. ಆದರೂ, ವರದಿಯನ್ನು ಕಸದಬುಟ್ಟಿಗೆ ಎಸೆಯಬೇಕು, ಸುಡಬೇಕು ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ಉಗ್ರ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಕೆಲವರು ಮಾಡಿದರು. ಸರಕಾರವನ್ನೇ ಉರುಳಿಸಿಬಿಡುತ್ತೇವೆ ಅಂತ ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿದರು. ಇಂತಹ ಯಾವುದೇ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಕೂಡಾ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗದವರನ್ನು ತಟ್ಟಬೇಕಾದಷ್ಟು ತಟ್ಟಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲೊಬ್ಬ ಇಲ್ಲೊಬ್ಬ ನಾಯಕ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದು ಬಿಟ್ಟರೆ, ಒಂದೆರಡು ಸಂಘಟನೆಗಳು ತಣ್ಣನೆ ವರದಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿದ್ದು ಬಿಟ್ಟರೆ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗೆ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡಿಯುವ ಅಧಿಕೃತ ವರದಿಯೊಂದನ್ನು ‘ಕಸ’ ಎಂದು ಹೀಗೆಳೆಯುವಾಗಲೂ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳ ಕಡೆಯಿಂದ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ ಕೇಳಿಸಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಈ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನೂ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಕೊರತೆಯನ್ನೂ ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಎತ್ತಿತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳು ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯ ವರದಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮುಗಿಬೀಳಬೇಕೆಂದೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುರಿತಾದ ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳ ಸಂದೇಹವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟು, ವರದಿಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಸಂಪತ್ತಿನ ಹಂಚಿಕೆಯ ವಿಚಾರವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳು ಸರಕಾರವನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಬಹುದಿತ್ತು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಪಾಲು ಲಭಿಸಿದೆ ಎನ್ನುವ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಚರ್ಚೆಗೆ ಮುಂದಾಗಬಹುದಿತ್ತು. ಅದೇ ರೀತಿ ಈ ಹಂಚಿಕೆಯ ವಿಚಾರವನ್ನೇ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಸವಲತ್ತು ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಇರುವ ಆಂತರಿಕ ಪೈಪೋಟಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗೂ ಒಂದು ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದಿತ್ತು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮೂರು ಮಂದಿ ಮಂತ್ರಿಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೂ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ತನ್ನ ಸಮುದಾಯದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ರಕ್ಷಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ಮಾತು ಆಡಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯ ಸುತ್ತ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಿಂದುಳಿದಿರುವಿಕೆಯ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಮುಖಗಳನ್ನು ಹೀಗೆ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ.

(ಇದು ನ್ಯಾಯಪಥ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಮೇ ತಿಂಗಳ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದ್ದ ಬರಹ)

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಕೇಂದ್ರದ ಜಾತಿಗಣತಿ ನಿರ್ಧಾರ ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹ ಹೆಜ್ಜೆ: ವಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ