ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಸರ್ಕಾರಿ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದ ನಂತರ, ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಜೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ಅಶಾಂತಿ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಈ ಘಟನೆಗಳ ನಡುವೆ ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆದ ಘರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಮೂವರು ಕೈದಿಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಆತಂಕಕಾರಿ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ದೇಶದ 25ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜೈಲುಗಳಿಂದ 15,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೈದಿಗಳು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಘಟನೆಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸಿವೆ.
ಮಂಗಳವಾರ, ಯುವ ನೇತೃತ್ವದ ‘ಜೆನ್ ಝೆಡ್’ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ತಿರುವು ಪಡೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಜೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಗಲಭೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡವು. ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಅನೇಕ ಜೈಲುಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿ, ಜೈಲು ದ್ವಾರಗಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ತೆರೆದರು. ಇದು ಸಾವಿರಾರು ಕೈದಿಗಳು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ದೇಶದ ಪ್ರಧಾನಿ ಕೆ.ಪಿ. ಶರ್ಮಾ ಒಲಿ ಅವರನ್ನು ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು, ನಂತರ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು.
ಗುರುವಾರ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ, ಮಧೇಶ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ರಾಮಚಾಪ್ ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ಕೈದಿಗಳು ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ನಡುವೆ ಘರ್ಷಣೆ ನಡೆಯಿತು. ಕೈದಿಗಳು ಗ್ಯಾಸ್ ಸಿಲಿಂಡರ್ ಬಳಸಿ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ ಯತ್ನಿಸಿ ಪರಾರಿಯಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ್ದು, ಮೂವರು ಕೈದಿಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು 13 ಮಂದಿ ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಗಾಯಗೊಂಡವರನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಜೈಲುಗಳಿಂದ ಸಾಮೂಹಿಕ ಪಲಾಯನ
ನೇಪಾಳದ ಪ್ರಮುಖ ಜೈಲುಗಳಾದ ಕಠ್ಮಂಡುವಿನಲ್ಲಿರುವ ಸುಂದರ ಜೈಲು (3,300 ಕೈದಿಗಳು), ಲಲಿತ್‌ಪುರದ ನಖ್ಖು ಜೈಲು (1,400) ಮತ್ತು ದಿಲ್ಲಿಬಜಾರ್ ಜೈಲು (1,100) ಸೇರಿ ಸಾವಿರಾರು ಕೈದಿಗಳು ಪರಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗಂಡಕಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಕಸ್ಕಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರಾಗೃಹದಿಂದ 773 ಕೈದಿಗಳು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಅವರಲ್ಲಿ 13 ಭಾರತೀಯರು ಮತ್ತು ನಾಲ್ವರು ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಜೆಗಳು ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಜೈಲರ್ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶರ್ಮಾ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಜೈಲು ನಿರ್ವಹಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಇನ್ನೂ ಅಂತಿಮ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ಕೈದಿಗಳನ್ನು ಮರು ಬಂಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸೇನೆ, ಸಶಸ್ತ್ರ ಪೊಲೀಸ್ ಪಡೆ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳ ಪೊಲೀಸ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡವರನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಬಂಧಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ ಲೀಲಾ ಪ್ರಸಾದ್ ಶರ್ಮಾ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಭಾರತಕ್ಕೆ ತಲೆಮರೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯತ್ನಿಸಿದ ಕೈದಿಗಳ ಸೆರೆ
ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಭಾರತದ ಗಡಿ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆ (SSB) ದಕ್ಷಿಣ ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದ 13 ಕೈದಿಗಳನ್ನು ಬೈರ್‌ಗನಿಯಾ ಚೆಕ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಬಳಿ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದಿದೆ. ಈ ಕೈದಿಗಳು ರೌತಹತ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗೌರ್ ಜೈಲಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡವರಾಗಿದ್ದು, ಅವರನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ನಂತರ ನೇಪಾಳ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲಾಗುವುದು. ಗೌರ್ ಜೈಲಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ 260 ಕೈದಿಗಳ ಪೈಕಿ ಕೇವಲ 31 ಮಂದಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮರು ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ 216 ಮಂದಿ ಇನ್ನೂ ತಲೆಮರೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ನೌಬಸ್ತಾ ಸುಧಾರಣಾ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ದುರಂತ
ಕಳೆದ ಮಂಗಳವಾರ ರಾತ್ರಿ, ಪಶ್ಚಿಮ ನೇಪಾಳದ ಬಾಂಕೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ನೌಬಸ್ತಾ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಜೈಲಿನ ಸುಧಾರಣಾ ಗೃಹದಲ್ಲಿ ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೊಂದಿಗಿನ ಘರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಐವರು ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಘರ್ಷಣೆಯು ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗಳು ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ ನಡೆದಿದ್ದು, ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪೊಲೀಸರು ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವರು ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗಳು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಘಟನೆಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಯುವ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಅಸಮಾಧಾನ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತ ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕುಸಿತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.
ಘಟನೆಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ
ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ಗಲಭೆಗಳು ಕೇವಲ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪಲಾಯನ ಅಥವಾ ಜೈಲು ಘರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಇವು ದೇಶದ ಆಳವಾದ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಥಿರತೆಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ. ಇತ್ತೀಚಿನ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನಿರುದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧದ ಈ ಕೋಪವು ಯುವ ಸಮುದಾಯವಾದ ‘ಜೆನ್ ಝೆಡ್‘ ಗುಂಪಿನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಸ್ವರೂಪ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು.
ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಅನೇಕ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬ, ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಒಲಿ ಅವರ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಧೋರಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ಆಕ್ರೋಶವಿದೆ. ಈ ಅಶಾಂತಿ ಶುರುವಾದಾಗ, ಜೈಲುಗಳೊಳಗಿದ್ದ ಕೈದಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣಾ ಕೇಂದ್ರಗಳೊಳಗಿದ್ದ ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗಳು ಕೂಡ ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ಹೊರಗಿನ ಗಲಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಜೈಲುಗಳ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದವು. ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಜೈಲುಗಳ ಬಳಿ ಜಮಾಯಿಸಿ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿದಾಗ, ಜೈಲು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾದರು. ಈ ಗೊಂದಲದ ನಡುವೆ, ಕೈದಿಗಳು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಗಲಭೆಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಈ ಘಟನೆಗಳು ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಸರ್ಕಾರವು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಮೂಲ ಕಾರಣಗಳಾದ ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಸಮಾಧಾನ ಇನ್ನೂ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ, ಜೈಲುಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ಕೈದಿಗಳು ದೇಶದ ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹೊಸ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದ ಭವಿಷ್ಯವು ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿದೆ.
