ನವದೆಹಲಿ: ಉರ್ದು ಕವಿ ಮಿರ್ಜಾ ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ‘ಗಾಲಿಬ್: ಅ’ಜಮ್ ಶು’ಅರಾ’ಇಲ್-ಹಿಂದ್ (ಗಾಲಿಬ್, ಭಾರತದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕವಿ)’ ಶುಕ್ರವಾರ ಜಾಮಿಯಾ ಮಿಲಿಯಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಯಾದ ಭಾರತ-ಅರಬ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಪುಸ್ತಕದ ಲೇಖಕ ಡಾ. ಜಫರುಲ್-ಇಸ್ಲಾಂ ಖಾನ್ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.
ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಜಾಮಿಯಾದ ಅರೇಬಿಕ್ ವಿಭಾಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪ್ರೊ. ನಸೀಮ್ ಅಖ್ತರ್ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ವಿಭಾಗದ ಶಿಕ್ಷಕರು, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಹಬೀಬುಲ್ಲಾ ಖಾನ್, ಅಬ್ದುಲ್ ಮಜೀದ್ ಖಾಜಿ, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅಯೂಬ್ ನದ್ವಿ, ಫೌಜಾನ್ ಅಹ್ಮದ್, ಔರಂಗಜೇಬ್ ಅಜ್ಮಿ, ಹೈಫಾ ಶಕಿರಿ, ಸುಹೈಬ್ ಅಹ್ಮದ್ ಮತ್ತು ಮಹಫುಜುರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಹಾಗೂ ಜೆಎನ್‌ಯುನ ಪ್ರೊ. ಮುಜೀಬುರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.
ಪ್ರೊ. ಹಬೀಬುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಅವರು ಲೇಖಕ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಶ್ಲಾಘಿಸುತ್ತಾ, ಡಾ. ಖಾನ್ ಒಬ್ಬ ಉನ್ನತ ದರ್ಜೆಯ ಅನುವಾದಕ ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಯೂ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. “ಕೆಲಸವೇ ಪೂಜೆ” ಎಂಬ ಗಾದೆಯನ್ನು ನಾವು ಕೇಳಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು, ಆದರೆ ಡಾ. ಖಾನ್ ಅದಕ್ಕೆ ಜೀವಂತ ಉದಾಹರಣೆ. ಅವರು ಕಳೆದ 32 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಜಾಮಿಯಾದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಡಾ. ಖಾನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬಹಳ ದೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಫಲಪ್ರದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ, ಅವರು ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಡಾ. ಖಾನ್ ಅವರ ಗಾಲಿಬ್ ಕುರಿತ ಪುಸ್ತಕವು ಅಂತಹದ್ದೇ ಒಂದು ಮತ್ತು ಅವರಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮಾತ್ರ ಅಂತಹ ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದೆಂದು ಪ್ರೊ. ಹಬೀಬುಲ್ಲಾ ಹೇಳಿದರು.
ಡಾ. ಖಾನ್ ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಈ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದಿಸಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರೊ. ಹಬೀಬುಲ್ಲಾ ಹೇಳಿದರು. ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆಯಲು, ಡಾ. ಖಾನ್ ತುಂಬಾ ಸರಳ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಉತ್ತಮ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಡಾ. ಖಾನ್ ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ ಕೃತಿ ಎಷ್ಟು ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ, ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಮಾತ್ರ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಪ್ರೊ. ಹಬೀಬುಲ್ಲಾ ಹೇಳಿದರು.
ಡಾ. ಖಾನ್ ಅವರು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಶಂಸೆಗೆ ಅರ್ಹರು ಎಂದು ಪ್ರೊ. ಅಬ್ದುಲ್ ಮಜೀದ್ ಖಾಜಿ ಹೇಳಿದರು. ಒಂದು ವಾರದೊಳಗೆ ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಇರುವ ಅದೃಷ್ಟ ತಮಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ಇದು ಎರಡನೇ ಬಾರಿ. ಜಗತ್ತು ಮಿರ್ಜಾ ಗಾಲಿಬ್ ಅವರನ್ನು ತಿಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. 1969ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಕುರಿತು ನಡೆದ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯದ ತಜ್ಞರು ಆಗಮಿಸಿದ್ದರು. ಗಾಲಿಬ್ ಅದ್ಭುತ, ಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದ್ಯವು ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಷಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯದ ಪದ್ಯಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರ ತುಟಿಗಳಲ್ಲಿವೆ, ಅದು ಅವರನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಒಂದೇ ಒಂದು ಪದ್ಯವು ಒಬ್ಬರನ್ನು ಒಂದು ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಗಾಲಿಬ್ ನಮಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಮೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಯಾರಾದರೂ “ಹರಾಮ್‌ಜಾದಾ” (ಬಾಸ್ಟರ್ಡ್) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಿದಾಗ, ಗಾಲಿಬ್ ತಮ್ಮ ಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮವಾದ ಪ್ರಶಂಸೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಪಡೆದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು.
ಕವಿತೆಯನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರೊ.ಖಾಜಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಡಾ. ಜಫರುಲ್-ಇಸ್ಲಾಂ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಪರಿಕರಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಾವ್ಯದ ಭಾಷೆ ಬಹಳ ಸ್ಮರಣೀಯವಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ತನ್ನದೇ ಆದ ಭಾಷಾ ಪರಿಸರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಆ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅದರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಪರಸ್ಪರರ ಭಾಷಾ ಪರಿಸರದಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆದಿವೆ, ಆದರೆ ಅರೇಬಿಕ್‌ಗೆ ಇದು ನಿಜವಲ್ಲ. ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿನ ಶ್ರವಣೇಂದ್ರಿಯ ಸಾಮರಸ್ಯವು ನಿಮ್ಮ ಕಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ – ಈ ಗುಣಗಳನ್ನು ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪದ್ಯದ ಪ್ರಸರಣವು ರಾಜಿಯಾಗಬಹುದು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಯಾರಾದರೂ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದಾದರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಡಾ. ಖಾನ್ ಅವರು ಅಂತಹ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕುಟುಂಬ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂದು ಡಾ. ಮಜೀದ್ ಹೇಳಿದರು. ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಮೂಲಕ ಗಾಲಿಬ್ ಅವರನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಗಾಲಿಬ್ ತಮ್ಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಹಣವಿಲ್ಲದವರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ದೆಹಲಿಯ ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವಷ್ಟು ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಕಳೆದರು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಬದಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಆ ಮನೆಯ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು. ದೆಹಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಅದನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ, ಅದಕ್ಕೆ “ಗಾಲಿಬ್ ಕಿ ಹವೇಲಿ” (ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಭವನ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಅಪರೂಪ. ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಾಲಿಬ್ ದೆಹಲಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಅವರ ಹೆಸರಿಡಬೇಕೆಂದು ಅವರು ವಿಷಾದಿಸಿದರು.
ಪುಸ್ತಕದ ಲೇಖಕ ಡಾ. ಜಫರುಲ್-ಇಸ್ಲಾಂ ಖಾನ್ ಭಾಷಣಕಾರರು ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಜಾಮಿಯಾದ ಅರೇಬಿಕ್ ವಿಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ತಮಗೆ ಬಹಳ ಹಳೆಯ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಅವರು ಇಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಧಾನದ ಕುರಿತು ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಅದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಬೈರುತ್‌ನಲ್ಲಿ “ದಲೀಲ್ ಅಲ್-ಬಹಿತ್” ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದನ್ನು “ಉಸುಲ್-ಎ-ತಹ್ಕಿಕ್” ಎಂದು ಉರ್ದುಗೆ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಕೃತಿಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ಅವರು 1960ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೈರೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವಾಗ ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಉನ್ನತ ಸಾಹಿತ್ಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ ಅಲ್-ಮಜಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಕೈರೋ ರೇಡಿಯೊದ “ಅಲ್-ಬರ್ನಮಾಜ್ ಅಲ್-ಥಾನಿ” ಗಾಗಿ ಗಾಲಿಬ್ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದರು. ಆದರೆ ಹೇಗೋ ಅದು ಈಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದರು.
ಇತರ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿದಿರುವವರಿಗೆ, ಅನುವಾದವು ಒಂದು ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ. ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದದ್ದನ್ನು ಇತರ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ರವಾನಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದದ್ದನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಆದವರಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವುದು ಎಂದು ಡಾ. ಖಾನ್ ಹೇಳಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ಉರ್ದು ಪುಸ್ತಕ “ಇಲ್ಮೆ ಜದೀದ್ ಕಾ ಚಾಲೆಂಜ್” ಅನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಗೆ ಅಲ್-ಇಸ್ಲಾಂ ಯತಹದ್ದಾ ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಇದು ಅರಬ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದಿದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅನುವಾದಿತ ಕೃತಿಗಳು ಪಂಚ ತಂತ್ರದ ಅರೇಬಿಕ್ ಅನುವಾದದಂತಹ ಮೂಲ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಲ್ಲಿ ಮೀರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಇದು ಇಂದಿಗೂ ಕಲಿಲಾ ವ ದಿಮ್ನಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಉಪಖಂಡದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಅರೇಬಿಕ್ ಮದರಸಾಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದರ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅರೇಬಿಕ್ ಅನುವಾದ ಇಂದಿಗೂ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ ಎಂದರು.
ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ್ದ ಜಾಮಿಯಾ ಮಿಲಿಯಾದ ಅರೇಬಿಕ್ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ನಸೀಮ್ ಅಖ್ತರ್, ಅರೇಬಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಾಲಿಬ್ ಕುರಿತು ಮೊದಲನೆಯದಾದ ಈ ಪ್ರಮುಖ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಡಾ. ಖಾನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಮಗೆ ಬಹಳ ಹಳೆಯ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಬಂಧ ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕೆಂದು ನಾವು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಗಾಲಿಬ್ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಕೆಲವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವರ ನ್ಯೂನತೆಗಳು ಬಹಿರಂಗಗೊಳ್ಳಬಹುದೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ಅವರು ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು. ಗಾಲಿಬ್ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ; ಇಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಗಾಲಿಬ್‌ನ ಕೆಲವು ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಗಾಲಿಬ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟತೆ ಇದೆ ಎಂದರು. ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿರಬಹುದು ಆದರೆ ಅವರ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸೊಗಸಾಗಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ, ಅವರು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪದ್ಯವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ: “ಹೈ ಔರ್ ಭೀ ದುನಿಯಾ ಮೇ ಸಖನ್ವರ್ ಬಹುತ್ ಅಚ್ಚೆ. ಕಹ್ತೇ ಹೈಂ ಕೆ ಗಾಲಿಬ್ ಕಾ ಹೈ ಅಂದಾಜ್-ಎ-ಬಯಾನ್ ಔರ್” (ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕವಿಗಳಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಗಾಲಿಬ್‌ನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಶೈಲಿಯು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.” ಎಂದರು.
ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಾರಂಭದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಜಾಮಿಯಾದ ಅರೇಬಿಕ್ ವಿಭಾಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪ್ರೊ. ನಸೀಮ್ ಅಖ್ತರ್ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ವಿಭಾಗದ ಶಿಕ್ಷಕರು, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಹಬೀಬುಲ್ಲಾ ಖಾನ್, ಅಬ್ದುಲ್ ಮಜೀದ್ ಖಾಜಿ, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅಯೂಬ್ ನದ್ವಿ, ಫೌಜಾನ್ ಅಹ್ಮದ್, ಔರಂಗಜೇಬ್ ಅಜ್ಮಿ, ಹೈಫಾ ಶಕಿರಿ, ಸುಹೈಬ್ ಅಹ್ಮದ್ ಮತ್ತು ಮಹಫುಜುರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಹಾಗೂ ಜೆಎನ್‌ಯುನ ಪ್ರೊ. ಮುಜೀಬುರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.
ಅಮೆರಿಕದಿಂದ ಗಡೀಪಾರಾದ ಇಬ್ಬರ ಬಂಧನ; ಕೊಲೆ ಆರೋಪದಲ್ಲಿ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದ ಪಂಜಾಬ್‌ ಪೊಲೀಸರು
