ಸಂಭಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಶಾಹಿ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯ ಸುತ್ತಲಿನ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವಿವಾದವು ಹೊಸ ತಿರುವು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ಹತ್ತಿರದ ಬಾವಿಯ ಮೇಲಿನ ಮಸೀದಿ ಸಮಿತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದೆ. ಬಾವಿ ಮತ್ತು ಮಸೀದಿ ಎರಡೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬಾವಿಯು ಮಸೀದಿಯ ಗಡಿಯೊಳಗೆ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸಮಿತಿಯ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದ್ದಾರೆ.
ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಕುದಿಯುತ್ತಿರುವ ಈ ವಿವಾದವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶಾಹಿ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಕೆಳಗೆ ದೇವಾಲಯವಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅದರ ಬಾಹ್ಯ ವರ್ಣಚಿತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳವರೆಗೆ, ಈ ಸ್ಥಳವು ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಹೊಸದೇನಲ್ಲ. ಈಗ ಮಸೀದಿಯ ಬಳಿ ಇರುವ ಬಾವಿಯತ್ತ ಗಮನ ಸಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯವು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ತಲುಪಿದೆ.
ಮಸೀದಿ ಸಮಿತಿಯು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಬಾವಿಯು ಮಸೀದಿಯ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿತ್ತು. ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪುರಾವೆಯಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿತು. “ಬಾವಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮಸೀದಿಯ ಆವರಣದೊಳಗಿದೆ” ಎಂದು ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರೊಬ್ಬರು ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. “ಈ ಚಿತ್ರಗಳು ಅದು ನಮಗೆ ಸೇರಿದ್ದು ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪೂಜೆ ಅಥವಾ ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆ ಅದನ್ನು ಬಳಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಹೊಂದಿರಬಾರದು.” ಎಂದು ಸಮಿತಿ ವಾದಿಸಿದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ ಯುಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಈ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದೆ. ರಾಜ್ಯವು, “ಈ ಬಾವಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಶಾಹಿ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ಕೂಡ ಹಾಗೆಯೇ ಇದೆ. ಬಾವಿ ಮಸೀದಿಯ ಬಳಿಯೇ ಇದೆ, ಅದರೊಳಗೆ ಅಲ್ಲ. ಸಮಿತಿಯು ತಪ್ಪಾದ ಚಿತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ” ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವು ಸಮಿತಿಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದೆ. ಬಾವಿಗೂ ಮಸೀದಿಯ ಆವರಣಕ್ಕೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದೆ.
ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲ ತುಂಬುತ್ತಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಾವಿಯ ಉತ್ಖನನವನ್ನು ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ನಂತರ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು 10 ಜನವರಿ 2025ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪೂಜೆ ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಷೇಧ ಹೇರಿದೆ. “ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳ ಎಂದು ಉತ್ಖನನವು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಖಾಸಗಿ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ ಶಾಹಿ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ಸಮಿತಿಯು ಇದನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸಿದೆ. ‘ಈ ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗೆ ನಮಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಿವೆ. ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವು ನಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಾವು ಒದಗಿಸಿದ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ’ ಎಂದು ಸಮಿತಿಯ ವಕ್ತಾರರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಹೊಸದೇನಲ್ಲದ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಸಂಭಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ವಿವಾದವು ಮತ್ತೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಜನತೆ ವಿಭಜನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಕೆಲವರು ಮಸೀದಿ ಸಮಿತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇತರರು ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ. “ಈ ಬಾವಿ ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿದೆ” ಎಂದು ಮಸೀದಿಯ ಬಳಿಯ ಅಂಗಡಿಯವ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಆಸಿಫ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅದನ್ನು ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅನ್ಯಾಯ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಇತರರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭೂಮಿ ತಟಸ್ಥವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸೇರಿದೆ. ಕೇವಲ ಒಂದು ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದಲ್ಲ” ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಅನಿಲ್ ಕುಮಾರ್ ವಿರೋಧಿಸಿದರು.
ಠಾಣೆಗೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಸಮಯಾವಕಾಶ ಕೋರಿದ ಕುನಾಲ್ ಕಮ್ರಾ; ಮನವಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಮುಂಬೈ ಪೊಲೀಸರು
