ಹಿಜಾಬ್ – ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶದ ಅತಿಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಕ್ರಮಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ: ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಭರವಸೆ

ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿನ ಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಪೂರ್ಣ ಪೀಠವು ಏಳನೇ ದಿನವಾದ ಸೋಮವಾರವು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಹಾಜರಾಗಿರುವ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಪ್ರಭುಲಿಂಗ ನಾವಡಗಿ ಅವರು ಇಂದು ತಮ್ಮ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಿತು ರಾಜ್ ಅವಸ್ಥಿ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೃಷ್ಣ ಎಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜೆಎಂ ಖಾಜಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪೀಠವು ಈ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ 05:10 PM

• ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೆಲವು ಅತಿಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ವಕೀಲ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ತಾಹಿರ್ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ನಾಳೆ ಅಥವಾ ನಾಡಿದ್ದು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟವರ ಜೊತೆ ಸಭೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಹೇಳಿರುವೆ ಎಂದು ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಮನವಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದೇನೆ. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲರ ಸಭೆಯನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ವರದಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ನಾನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತೇನೆ. ಅಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ನಿದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು ಎಂದು ನಾನು ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತೇನೆ. ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
• ಹಿಜಾಬ್‌ ಹೇಗೆ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲು ಬಯಸಿರುವುದಾಗಿ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಎ ಎಂ ಧರ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ನಿಂತು ಮಾತನಾಡುವ ರೀತಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಭೆ ಇದಲ್ಲ. ನಾವು ವಾದ ಆಲಿಸುವ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ.
• ನ್ಯಾಯವಾದಿ ಜಿ ಆರ್ ಮೋಹನ್: ತೆರೆದ ಸ್ಥಳದ ಬದಲು, ಹಿಜಾಬ್ ತೆಗೆಯಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೊಠಡಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸಹ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಟಿ ವಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಸೆರೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿವೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ
• ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಟಿ ವಿ ಚಾನೆಲ್‌ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ವಾದಿಸಿ.
• ಈ ವಿಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ಅವರು ಗಮನಹರಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು ಮನವಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ನಾವು ಅದನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಸರ್ಕಾರ ಬಹಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿದೆ.
• ಎಜಿ: 2014ರ ಸುತ್ತೋಲೆ, ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿರುವ ಸಚಿವರು ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಕಡತವನ್ನು ನಾನು ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.
• ಸೋಮವಾರದ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಕ್ತಾಯ; ಮುಂದಿನ ವಿಚಾರಣೆ ಮಂಗಳವಾರ 2:30 PM ಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಿಜಾಬ್‌ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಯಾವುದೇ ದಾಖಲೆ ಇಟ್ಟಿಲ್ಲ: ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ವಾದ

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ 04:50 PM

• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಅರ್ಜಿದಾರರು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಕೋರಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರತಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ತೀರ್ಪುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಹಿಜಾಬ್ ಧಾರಣೆಯನ್ನು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವುದು ಅರ್ಜಿದಾರರ ಮೇಲಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌(ಮನವಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ): ಅರ್ಜಿದಾರರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮನವಿದಾರರು ಇದಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಿಜಾಬ್‌ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಎಲ್ಲರ ಮೇಲೂ ಹೇರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಹಲವು ಭಾವನೆ ಕೆರಳಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾಗರೂಕತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಬೇಕಿತ್ತು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಹಿಜಾಬ್‌ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಅರ್ಜಿದಾರರು ಯಾವುದೇ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟಿಲ್ಲ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅರ್ಜಿದಾರರು ಇರಿಸಿರುವ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು. ಅರ್ಜಿದಾರರು ಕುರಾನ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ವಾದಿಸುತ್ತೇನೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಹಿಜಾಬ್ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಆಗಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಅರ್ಜಿದಾರರಷ್ಟೇ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಜವಾಬ್ದಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಸ್ವತಂತ್ರ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಹಿಜಾಬ್‌ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಕೆಲವು ಆಚರಣೆಗಳು ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಕುರಾನ್‌ ಆಧರಿಸಿರುವ ಕನಿಷ್ಠ ನಾಲ್ಕು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.
  *ಮೊದಲಿಗೆ 1959ರಲ್ಲಿ ಖುರೇಷಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಕುರಾನ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಪ್ರಾಣಿವಧೆ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎನ್ನಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಒಪ್ಪಿರಲಿಲ್ಲ.
  *ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಜಾವೇದ್‌ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಹು ಪತ್ನಿತ್ವಕ್ಕೆ ರಕ್ಷಣೆ ಇದ್ದು, ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಕಾನೂನು ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ವಜಾ ಮಾಡಿತ್ತು.
  *ಮೂರನೆ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್‌ ಫಾರೂಖಿ (ಬಾಬರಿ ಮಸೀದಿ ಪ್ರಕರಣ) ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಮಸೀದಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಇಸ್ಲಾಂ ಪ್ರಕಾರ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವುದು ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದರು. ಇದಕ್ಕೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಒಪ್ಪಿರಲಿಲ್ಲ.
  *ನಾಲ್ಕನೆಯದು, ಶಾಹೀರಾ ಬಾನು ಪ್ರಕರಣ. ತಕ್ಷಣದ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಕ್‌ ಹೇಳುವುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಜಾ ಮಾಡಿತ್ತು.
  *ಐದನೆಯದಾಗಿ, ವಕ್ಫ್‌ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹೋಟೆಲ್‌ಗೆ ಭೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವೈನ್‌ ಮತ್ತು ಹಂದಿ ಮಾಂಸ ಮಾರಾಟ ಪೂರೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಇಸ್ಲಾಮ್‌ಗೆ ವಿರುದ್ಧ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ವಜಾ ಮಾಡಿತ್ತು.

ನಮ್ಮ ಜಾತ್ಯಾತೀತತೆ ‘ಸರ್ವ ಧರ್ಮ ಸಮ ಭಾವ’ ಮತ್ತು ‘ಧರ್ಮ ನಿರಪೇಕ್ಷತೆ’ ನಡುವೆ ಅತ್ತಿತ್ತ ತೂಗುತ್ತದೆ: ಜಸ್ಟಿಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ 04:00PM

• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವು ಇದಾದರೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸಂವಿಧಾನದ 25ನೇ ವಿಧಿಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕೆ? ಅಥವಾ ಬೇಡವೇ? ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ವಿಚಾರಗಳಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕೆ?
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಇದರ ಅಗತ್ಯ ಇರಬಹುದು…ಇನ್ಸಿಟ್ಯೂಷನ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಇದ್ದು, ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಎತ್ತಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸೋಣ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆಯೇ? ಅವು ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು. ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ದ ಸಮಿತಿಗಳು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸುತ್ತೋಲೆಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲದ ಕಾರಣ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದೇ? ನಿಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ? ಏಕೆಂದರೆ ರಾಜ್ಯದ ನಿಲುವು ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಬೇಕೆ ಅಥವಾ ಬೇಡವೇ ಎಂಬುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌: ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಎರಡನೇ ಸಮಸ್ಯೆಯಾದ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ವಿಚಾರ ಅಗತ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಈ ವಾದವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಇಡೋಣ. ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ನೀವು ಮುಂದಿಡಬಹುದು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌: ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವುದು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 25 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, ಅದು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವುದು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 25 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಸುತ್ತ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌:ಉಡುಪಿ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಲೇಜು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ನಿಲುವು ತಳೆದಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊರೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗಬಹುದು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌: ಫೆಬ್ರವರಿ 5ರ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾವು ಏನನ್ನೂ ನಿರ್ಧರಿಸಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಈ ವಾದ ಶಿರೂರು ಮಠ ಪ್ರಕರಣದಿಂದ ಅದು ವಿಕಸನಗೊಂಡಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಜಾತ್ಯತೀತ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಬೇಕೇ ಹೊರತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಬಾರದು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌: ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾವು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದರೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅದನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಸವಾಲು ಮಾಡಬಹುದು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌ ಅವರು ಶಬರಿಮಲೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಚಂದ್ರಚೂಡ್ ಅವರ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ‘‘ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗೆ ಆರ್ಟಿಕಲ್ 25 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ’’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌: ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶವು ನಿರುಪದ್ರವವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಇದೆ. ಅರ್ಜಿದಾರರು ಬಂದು ಕಾಲೇಜು ನಮಗೆ ಹಿಜಾಬ್ ಅನ್ನು ತಲೆಗೆ ಸ್ಕಾರ್ಫ್ ಆಗಿ ಧರಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ, ವಿವಾದ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತಲೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇದು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ, ಅವರು ಈ ತಲೆ ಸ್ಕಾರ್ಫ್ ಅನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಧರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
• ಜಸ್ಟಿಸ್ ಜೆ ಎಂ ಖಾಜಿ: ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌: ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಹಕ್ಕಿನ ವಿಚಾರವು ನಂಬಿಕೆ ಅಥವಾ ನಂಬದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ನೀವು ಏನು ತೋರಿಸುತ್ತೀರೋ ಅದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೊಳಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಸಂವಿಧಾನದ ಸಭೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, 25 ನೇ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ “ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು” ಸೇರಿಸಬೇಕೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಿದೆ. ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅದನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು, ದೇವರನ್ನು ನಂಬದ ಜನರು ಸಹ ಆರ್ಟಿಕಲ್ 25 ರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅರ್ಹರು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮವು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್: ವಿಭಿನ್ನ ಆದರೆ ಪರಸ್ಪರ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.
• ಆರ್ಟಿಕಲ್ 28 ರ ಮೇಲೆ ಡಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌‌ ಜನರಲ್‌‌ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.
• “ಧರ್ಮಗಳು ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇತರವುಗಳು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಂಗತತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು” ಎಂದು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. “ಇಸ್ಲಾಂ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿಗಳು ತಾವು ಮಾತ್ರ ಸತ್ಯವೆಂದು ಬೋಧಿಸುತ್ತವೆ” ಎಂದು ಅಂಬೇಡ್ಕರರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಸಂವಿಧಾನದ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ನಾವು ಸಾಕಷ್ಟು ಆತಂಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಕೆ.ಎಂ. ಮುನಿಶಿ ಮತ್ತು ಇತರರು, ನಾವು ಜಾತ್ಯತೀತ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಬೇಕಾದರೆ, ಧರ್ಮವನ್ನು ಹಕ್ಕಾಗಿ ಯಾಕೆ ಇಡಬೇಕು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹಕ್ಕು ಕೆಲವು ಧರ್ಮಗಳು ಇತರರ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಮೆರೆಯಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಕೊನೆಗೆ ನಾವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ, ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಅವರು ಒಮ್ಮತಕ್ಕೆ ಬಂದರು.
• ಜಸ್ಟಿಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್: ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನದ ನಿರ್ಮಾತೃಗಳು ಹೇಳಿರುವ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯು ಅಮೆರಿಕದ ಸಂವಿಧಾನದ ಜಾತ್ಯತೀತತೆ ರೀತಿಯದ್ದಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಜಾತ್ಯಾತೀತತೆ ‘ಸರ್ವ ಧರ್ಮ ಸಮ ಭಾವ’ ಮತ್ತು ‘ಧರ್ಮ ನಿರಪೇಕ್ಷತೆ’ ನಡುವೆ ಅತ್ತಿತ್ತ ತೂಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಚರ್ಚ್ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧವಲ್ಲ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹೊರಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಬೋಧನೆಯನ್ನು ಇಡೋಣ ಎಂದು ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದರು.
• ಜಸ್ಟಿಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್: ‘ಧರ್ಮವು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಅಫೀಮು’ ಎಂದು ಕಾರ್ಲ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನವು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿಲ್ಲ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಕ್ಷಿತ್: ನೀವು ಏನನ್ನು ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೀರಿ, ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ತೋರ್ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ಅದು ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಒಮ್ಮೆ ಅದು ಕಾರ್ಯಗತವಾದರೆ ಅದು ಧರ್ಮವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಇದಕ್ಕೆ ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: 25ನೇ ವಿಧಿಯು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಲ್ಲ. ಧರ್ಮ ಎಂದರೇನು ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಶಿರೂರ ಮಠ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತವು 25ನೇ ವಿಧಿಯು ಧರ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟವು ಶಿರೂರ ಮಠದಿಂದ ಶಬರಿಮಲೆ ಹೊರಗೆ ಬಂದಿದೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಧಾರ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಿಲುವನ್ನು ಶಿರೂರ ಮಠ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. ನೀವು ರಕ್ಷಿಸಲು ಬಯಸುವ ಆಚರಣೆ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುವಂತೆ ಶಬರಿಮಲೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹೇಳಿತ್ತು.
• ವಿವಿಧ ತೀರ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ 25ನೇ ವಿಧಿಯ ಬಗೆಗಿನ ಉಲ್ಲೇಖದ ಕುರಿತು ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಹಿಜಾಬ್‌ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಸೂಚನೆಯೇನೆಂದರೆ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಉಡುಪನ್ನು ಅಗತ್ಯ ಮೂಲಭೂತ ಆಚರಣೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗದು ಎಂದು ಶಿರೂರ ಮಠ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಅಂಥ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗದು. ಇಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ಶಿರೂರ ಮಠ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಆ ಉಡುಪು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂದು ಅರ್ಹತೆಗಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು ಭಾವಿಸಿರುವುದರಿಂದ ನಾನು ಇದನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಯಾವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದು ಅಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾನೂನನ್ನು ಶಬರಿಮಲೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕೆ ಎಂ ಮುನ್ಷಿ ಮಾತನಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದು ಇದನ್ನು ಶಾಹೀರಾ ಬಾನು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇಶವನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ನಾವು ನಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರ ಬಳಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಇಂದೂ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ ಅವರ ಅಸಮ್ಮತಿಯ ತೀರ್ಪನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಐವರು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದ ಪೀಠದ ಶಬರಿಮಲೆ ಪ್ರಕರಣದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ವಾದಿಸಿದ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌ ನಾವಡಗಿ. ಶಬರಿಮಲೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತೀ ರೋಹಿಂಟನ್‌ ನಾರಿಮನ್‌ ಅವರ ಸಮ್ಮತಿಯ ತೀರ್ಪು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: 25ನೇ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ವಿಭಿನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳಿವೆ.
  * ಅದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿರಬೇಕು.
  *ಅದು ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿರಬೇಕು.
  *ಅದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ, ನೈತಿಕತೆ, ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿರಬಾರದು.
  *ಯಾರೊಬ್ಬರ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೂ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿರಬಾರದು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಶಬರಿಮಲೆ ತೀರ್ಪು ಇಂದಿನ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ಕಾನೂನನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಡಿ ವೈ ಚಂದ್ರಚೂಡ್ ಅವರು ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಎಂದರೇನು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.
• ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಡಿ ವೈ ಚಂದ್ರಚೂಡ್‌ ಅವರ ತೀರ್ಪು ಮತ್ತು ಶಬರಿಮಲ ಪ್ರಕರಣದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಓದುತ್ತಿರುವ ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ನಾವಡಗಿ ಓದುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌: ಯಾವುದು ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕತೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಹಿಂದೆ ಇತ್ತು. ಆನಂತರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಧೋರಣೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯಾಯಿತು. ಈಗ ಆಚರಣೆಯೊಂದು ‘ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿದ್ದರೂ’ ಅದು ‘ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವೇ’ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಬೇಕಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಹಿಜಾಬ್‌ ಧರಿಸುವುದು ಇಸ್ಲಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ತೋರಿಸಬೇಕು.

ಹಿಜಾಬ್ ಬೇಕೆ-ಬೇಡವೇ ಎಂಬುವುದನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ: ಹೈಕೋರ್ಟ್‌‌ನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ

ಸೋಮವಾರದ ವಿಚಾರಣೆ ಆರಂಭ

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ 03:00PM

• ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ಪರವಾಗಿ ವಕೀಲ ಜಯನಾ ಕೊಠಾರಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ, “ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಯಾವುದೇ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರನ್ನು ಆಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳ ವಾದಗಳ ನಂತರ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ಅವರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
• ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್‌ ಅವರು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ವಾದ ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶವು ನಿರುಪದ್ರವವಾಗಿದೆ, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಹಿಜಾಬ್ ಅನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿಲ್ಲ, ಹಿಜಾಬ್‌ಗೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ಹಾಕಿಲ್ಲ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ನಿಗದಿತ ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕೆಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶ ಹೇಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೀವು ವಾದಿಸಿದ್ದೀರಿ. ಆದರೆ ಈಗ ನಿಮ್ಮ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳ ಪ್ಯಾರಾ 19, 20 ಗೆ ಬನ್ನಿ.
• ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ಯಾರಾಗಳನ್ನು ಓದಲು ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌‌ಗೆ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ಯಾರಾಗಳನ್ನು ಓದುತ್ತಾರೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ನಿಮ್ಮ ನಿಲುವೇನು? ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಜಾಬ್‌ಗೆ ಅವಕಾಶವಿದೆಯೇ? ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿದರೆ ನಿಮ್ಮ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ ಇಲ್ಲವೇ?
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌‌: ಸರ್ಕಾರ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಪರೇಟಿವ್ ಭಾಗವು ಅದನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟಿದೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹಿಜಾಬ್ ಅನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿದರೆ, ನಿಮಗೆ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳಿವೆಯೇ?
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌‌: ಒಂದು ವೇಳೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹಿಜಾಬ್‌ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿ, ಅದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆ ಉದ್ಭವಿಸಿದಾಗ ನಾವು ಬಹುಶಃ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ…
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಇಲ್ಲ, ಇಲ್ಲ, ನೀವು ನಿಲುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌‌: ಎರಡನೇ ಸಮಸ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ನಾವು ಹಿಜಾಬ್ ಅನಿವಾರ್ಯವಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದೇವೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಕಾಲೇಜು ಸೂಚಿಸಿದ ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಜೊತೆಗೆ, ಅದೇ ಬಣ್ಣದ ತಲೆ ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವು ಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಂಜಯ್ ಹೆಗಡೆ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಅವರು ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿ ದುಪ್ಪಟ್ಟವನ್ನು ಧರಿಸಿದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಬಹುದೇ?
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌‌: ಇದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಉತ್ತರವೆಂದರೆ ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶ. ಇದು ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮದ ಸಂಕೇತವಾಗಬಹುದಾದ ಉಡುಗೆ ಅಥವಾ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಿ. ಆದರೆ ರಾಜ್ಯದ ನಿಲುವು.. ಧಾರ್ಮಿಕ ಉಡುಗೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಅಂಶವು ಸಮವಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಇರಬಾರದು ಎಂಬುವುದಾಗಿದೆ.
• ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ: ಅಂದರೆ ನಿಮ್ಮ ನಿಲುವು ಸರ್ಕಾರದ ಇದರ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಿಜಾಬ್‌ಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಬೇಕೆ ಅಥವಾ ಬೇಡವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಅದು ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್‌‌‌‌ಗೆ ಬಿಟ್ಟಿದೆಯೇ?
• ಅಡ್ವೋಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್‌‌: ಹೌದು

ಸೋಮವಾರದಂದು ಹಿಜಾಬ್ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಏಳನೇ ದಿನದ ವಿಚಾರಣೆ; ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಪ್ರಭುಲಿಂಗ ನಾವಡಗಿ ವಾದ

ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ 02:35 PM

ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿನ ಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಪೂರ್ಣ ಪೀಠವು ಏಳನೇ ದಿನವಾದ ಸೋಮವಾರವು ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಹಾಜರಾಗಿರುವ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಪ್ರಭುಲಿಂಗ ನಾವಡಗಿ ಅವರು ಇಂದು ತಮ್ಮ ವಾದ ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ.

ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಿತು ರಾಜ್ ಅವಸ್ಥಿ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೃಷ್ಣ ಎಸ್ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜೆಎಂ ಖಾಜಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪೀಠವು ಈ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಅಡ್ವೊಕೇಟ್‌ ಜನರಲ್ ಅವರು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಮೂರು ವಿಚಾರಗಳ ಮೇಲೆ ವಾದಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

(i) ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವುದು ಇಸ್ಲಾಮಿನ ಅಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯೊಳಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ; (ii) ಹಿಜಾಬ್ ಧರಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಸಂವಿಧಾನದ 19 (1) (ಎ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಲ್ಲ; (iii) ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಕಾಲೇಜು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ (CDCs) ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುವ ಫೆಬ್ರವರಿ 5 ರ ಸರ್ಕಾರಿ ಆದೇಶವು ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಯ್ದೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಮೂರು ವಿಚಾರವಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಶುಕ್ರವಾರ ನಡೆದ ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ ಹಿಜಾಬ್ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರನೆಯ ಹಕ್ಕಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒಪ್ಪಿದ್ದಾರೆಯಾದರೂ, ಅದು ‘ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ’ಯ ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪೀಠದ ಮುಂದೆ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.