ಡಾ. ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಅವರ 100 ನೇ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬವನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಇಂದು ಡೂಡಲ್ ಮೂಲಕ ಗೌರವಿಸುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪಿತಾಮಹರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಅವರು ಖ್ಯಾತ ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿ, ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಅನ್ವೇಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಇಸ್ರೋ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ಈ ಮೊದಲು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಿತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಇಸ್ರೋವನ್ನು 1962 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
1919 ರಲ್ಲಿ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಗುಜರಾತ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿ ನಂತರ ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದ್ದರು. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ ಅವರು 1947ರ ನವೆಂಬರ್ 11 ರಂದು 28 ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದಾಗಲೇ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವನ್ನು (ಪಿಆರ್‌ಎಲ್) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರು.
ರಷ್ಯಾದ ಸ್ಪುಟ್ನಿಕ್ ಉಡಾವಣೆಯ ನಂತರ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುಕೊಡುವಲ್ಲಿ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಡಾ. ಸಾರಾಭಾಯ್, “ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಕೆಲವರು ಇದ್ದಾರೆ. ನಮಗೆ, ಉದ್ದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆಯಿಲ್ಲ … ಮನುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ನಿಜವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅನ್ವಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಎರಡನೆಯವರಾಗಿರಬೇಕು” ಎಂದಿದ್ದರು.
ಭಾರತದ ಪರಮಾಣು ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಡಾ.ಹೋಮಿ ಭಾಭಾ ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಅವರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಉದ್ಘಾಟನಾ ಹಾರಾಟವನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 21, 1963 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
1966 ರಲ್ಲಿ ನಾಸಾ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಅವರ ಸಂಭಾಷಣೆಯು ಜುಲೈ 1975 – 1976 ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಉಪಗ್ರಹ ಸೂಚನಾ ದೂರದರ್ಶನ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು (SITE) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.
ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಉಡಾಯಿಸಲು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಉಪಗ್ರಹವಾದ ಆರ್ಯಭಟವನ್ನು 1975 ರಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಕಾಸ್ಮೋಡ್ರೋಮ್‌ನಿಂದ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಹಾರಿಸಲಾಯಿತು.
ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಆಯೋಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರೂ ಆಗಿದ್ದ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮೂಲದ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು ಅಹಮದಾಬಾದ್ನ ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. 1971 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. 1973 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ಒಂದು ಕುಳಿಗೆ ಇವರ ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು.
ಗೂಗಲ್ ಡೂಡಲ್ ಇಂದು ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಅವರನ್ನು ಮುಂಬೈ ಮೂಲದ ಕಲಾವಿದ ಪವನ್ ರಾಜೂರ್ಕರ್ ರಚಿಸಿದ ಡೂಡಲ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೌರವಿಸಿದೆ.
