ದಯಾಮರಣಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ನಿವೃತ್ತ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕಿಯೊಬ್ಬರು ಕೊನೆಗೂ ತಮ್ಮ ನೋವುಗಳನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. 85 ವರ್ಷದ ಎಚ್‌ಬಿ ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಅವರು ‘ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕು’ (right to die with dignity) ಅನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಫಲಾನುಭವಿಯಾಗಲಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಜನವರಿ 30ರಂದು ಮಾರಕ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕುರಿತು ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದೆ.
ಜನವರಿ 30 ರಂದು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಮಾರಕ ಕಾಯಿಲೆ ಪೀಡಿತ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡುವ ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಎಚ್.ಬಿ. ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಈಗ ತಮ್ಮ ಆಸೆಯನ್ನು ಈಡೇರಿಸಲು ಔಪಚಾರಿಕತೆಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾತರದಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಅವರಿಗೆ ನಿರಾಳತೆಯನ್ನು ತಂದಿದೆ, ಅವರು ಭರವಸೆಯಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಕರಿಬಸಮ್ಮ ತನಗೆ ಸಾವನ್ನು ಬೇಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಅವರು ಅನಾರೋಗ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ಹೋರಾಟವೇ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಅವರ ಈ ಪ್ರಯಾಣವು ಅಚಲವಾದ ದೃಢನಿಶ್ಚಯದ ಪ್ರಯಾಣವಾಗಿದೆ. ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಜಾರಿ ಬಿದ್ದು ಬೆನ್ನು ನೋವಾದ ನಂತರ, ಅವರು ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಿತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದರು. ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ಹದಗೆಡುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಕಳೆದ 24 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ‘ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕು’ಗಾಗಿ ಅವರು ಹೋರಾಡಿದರು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಇರುವುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು.
ಎರಡು ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿದರು. ಒಂದು ಅವರ ಕಾಯಿಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕಿಗಾಗಿ. ದಯಾಮರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅನೇಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಧಾನಿ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರೆಗೆ ಉನ್ನತ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದರು.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ 2018ರಲ್ಲಿ ದಯಾಮರಣವನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಈಗಷ್ಟೇ ಅದನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವ ದಿನೇಶ್ ಗುಂಡೂ ರಾವ್ ಅವರು ಈ ಕುರಿತು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಅಂತಿಮ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ‘ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕು’ ಅನ್ನು ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ರಾವ್ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ಅನೇಕರು ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ನಾನು [ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ] ಮೊದಲಿಗಳಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ತಮ್ಮ ಪತಿಯೊಂದಿಗೆ ದಾವಣಗೆರೆಯ ವೃದ್ಧಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹೋರಾಟವು ಕರಿಬಸಮ್ಮ ಅವರ ಜೀವನದ ಅಮೂಲ್ಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿ, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಅದರ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಈ ಗಮನಾರ್ಹ ನಷ್ಟವು ಸಹ ಮಾರಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಮರಣವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ತಡೆಯಲಿಲ್ಲ.
ಕಳೆದ 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನರ್ಸಿಂಗ್ ಹೋಂ ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಕರಿಬಸಮ್ಮ, ಭೌತಿಕ ಆಸ್ತಿಗಳಿಂದ ದೂರವಾಗಿದ್ದು, ಗಡಿ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆ (ಬಿಎಸ್‌ಎಫ್) ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ 6 ಲಕ್ಷ ರೂ.ಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಘನತೆಯಿಂದ ಸಾಯುವ ಹಕ್ಕಿಗಾಗಿ ತಾನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದು ತನ್ನ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದ ನಡುವೆ ಬಿರುಕು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
“ದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವೃದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮಾರಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನನ್ನಂತೆಯೇ, ಅವರು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸಾವಿನ ಆಯ್ಕೆಯಿಲ್ಲದೆ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಕಾನೂನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ನಾನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಅದು ವ್ಯಾಪಕ ಆಘಾತವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಕ್ರಮೇಣ, ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಕರು ದೂರವಾದರು” ಎಂದು ಕರಿಬಸಮ್ಮ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮಣಿಪುರ | ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಕೊಂದು, ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿದ ಯೋಧ
