ನವದೆಹಲಿ: 2020ರ ದೆಹಲಿ ಗಲಭೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ತಡೆ ಕಾಯ್ದೆ (UAPA) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿತರಾಗಿದ್ದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೋರಾಟಗಾರ ಖಾಲಿದ್ ಸೈಫಿಗೆ ದೆಹಲಿಯ ಕಾರ್ಕರ್‌ಡೂಮಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು 10 ದಿನಗಳ ಮಧ್ಯಂತರ ಜಾಮೀನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದೆ. ತನ್ನ ಕಿರಿಯ ಮಗನ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ 15 ದಿನಗಳ ಜಾಮೀನು ಕೋರಿ ಸೈಫಿ ಪರ ವಕೀಲರು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದಿದ್ದ ಸೈಫಿಗೆ ಈ ಆದೇಶ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ರಿಲೀಫ್ ನೀಡಿದೆ.
ಏನಿದು ಪ್ರಕರಣ?
2019ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ (CAA) ವಿರೋಧಿಸಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದಿದ್ದವು. ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿದ್ದರೂ, 2020ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿಯ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೋಮುಗಲಭೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದಿದ್ದವು. ಈ ಗಲಭೆಯ ನಂತರ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ಸಂಖ್ಯೆ 59/2020 ಅನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಈ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಹಲವಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ್ದರು. ಬಂಧಿತರಾದವರಲ್ಲಿ ಜಾಮಿಯಾ ಮಿಲ್ಲಿಯಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಜೆಎನ್‌ಯು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ದೆಹಲಿ ಗಲಭೆಗೆ ಪಿತೂರಿ ನಡೆಸಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಖಾಲಿದ್ ಸೈಫಿ ಅವರನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 2020ರಲ್ಲಿ ಯುಎಪಿಎ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಬಂಧನದ ನಂತರದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರ ಜಾಮೀನು ಅರ್ಜಿಗಳು ದೆಹಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾರಿ ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಂಡಿದ್ದವು.
ದೋಷಾರೋಪಣೆ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆ ವಿಳಂಬ
ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಬಂಧಿಸಿದ 18 ಆರೋಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್, ದೇವಂಗನಾ ಕಲಿತಾ, ನತಾಶಾ ನರ್ವಾಲ್, ಆಸಿಫ್ ಇಕ್ಬಾಲ್ ತನ್ಹಾ, ಸಫೂರಾ ಜರ್ಗರ್, ಮತ್ತು ಶರ್ಜೀಲ್ ಇಮಾಮ್ ಅವರಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಅಚ್ಚರಿಯ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ, 2025ರ ಮಧ್ಯಭಾಗವಾದರೂ, ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೂ ಆರೋಪಗಳನ್ನು (charges) ರೂಪಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿಲ್ಲ. ಯುಎಪಿಎ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಜಾಮೀನು ಪಡೆಯುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದ್ದು, ಜಾಮೀನು ಅರ್ಜಿಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವರ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಬಾಕಿ ಉಳಿಯುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಖಾಲಿದ್ ಸೈಫಿಯಂತಹ ಅನೇಕ ಆರೋಪಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಐದು ಅಮೂಲ್ಯ ವರ್ಷಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಾ ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಖಾಲಿದ್ ಸೈಫಿಯವರ ಮಗನ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮಧ್ಯಂತರ ಜಾಮೀನು ನೀಡಿದ್ದು, ಇದು ಮಾನವೀಯ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, ಇದು ಪ್ರಕರಣದ ಪ್ರಗತಿ ಅಥವಾ ಸೈಫಿ ಮೇಲಿನ ಆರೋಪಗಳ ಕಾನೂನುಬದ್ಧತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಣಯ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಮುಂದಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಲು ಅನೇಕ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರು ಕಾತರದಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಮುಂದೇನು?
ಖಾಲಿದ್ ಸೈಫಿಗೆ 10 ದಿನಗಳ ಮಧ್ಯಂತರ ಜಾಮೀನು ಸಿಕ್ಕಿದ್ದರೂ, ಯುಎಪಿಎ ಅಂತಹ ಕಠಿಣ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಮುಂದಿನ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟ ಮುಂದುವರಿಯಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ವಿಳಂಬವು ದೇಶದ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ವಿಚಾರಣೆಯಿಲ್ಲದೆ ಆರೋಪಿಗಳನ್ನು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇಡುವುದು ನ್ಯಾಯದ ನಿರಾಕರಣೆಯಲ್ಲವೇ ಎಂದು ಹಲವು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ಮಧ್ಯಂತರ ಜಾಮೀನು, ಅವರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ತುಸು ಸಮಾಧಾನ ತಂದಿದ್ದರೂ, ಯುಎಪಿಎ ಪ್ರಕರಣದ ಭವಿಷ್ಯ ಇನ್ನೂ ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿದೆ.
2020ರ ಈಶಾನ್ಯ ದೆಹಲಿ ಕೋಮು ಗಲಭೆಗಳ ಕುರಿತು ಒಂದಿಷ್ಟು….
ಇದು ಭಾರತದ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸರಣಿ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘಟನೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಘಟನೆಗಳು 2020ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 23ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಸುಮಾರು ಒಂದು ವಾರಗಳ ಕಾಲ ಮುಂದುವರಿದವು.
ಈ ಹಿಂಸಾಚಾರವು ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯಿದೆ (CAA) ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಗರಿಕರ ನೋಂದಣಿ (NRC) ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತಿರುಗಿದಾಗ, ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ನಡೆದವು.
ಗಲಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 53 ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕರು ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿದ್ದರು. 200ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡರು. ಈಶಾನ್ಯ ದೆಹಲಿಯ ಹಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾಫ್ರಾಬಾದ್, ಮೌಜ್‌ಪುರ, ಚಾಂದ್‌ಬಾಗ್, ಶಿವ ವಿಹಾರ್ ಮತ್ತು ಭಜನ್‌ಪುರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಮನೆಗಳು, ಅಂಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ವಾಹನಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಲಾಯಿತು.
ಗಲಭೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪೊಲೀಸರು ಸಾಕಷ್ಟು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹಲವು ಆರೋಪಗಳು ಬಂದಿದ್ದವು. ನಂತರ, ದೆಹಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಹಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿ, ಹಲವಾರು ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು. ಈ ಘಟನೆಗಳು ಭಾರತದ ಜಾತ್ಯತೀತತೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದವು.
ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಗೃಹ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ 25 ಪುಸ್ತಕಗಳ ನಿಷೇಧ: ವಾಕ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕರಿನೆರಳು ಎಂದ IFF
