40 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮೊರಾದಾಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಭುಗಿಲೆದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೋಮುಗಲಭೆಗಳ ಕುರಿತು ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಇದೀಗ ತನಿಖಾ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು, ಈ ವರದಿಯನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮಂಗಳವಾರ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
ಆಗಸ್ಟ್ 13, 1980 ರಂದು ಮೊರಾದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಲಭೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದ ನಂತರ ಕನಿಷ್ಠ 83 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು ಮತ್ತು 112 ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಘಟನೆಗಳು 1981 ರ ಆರಂಭದವರೆಗೂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಸಂಭಾಲ್, ಅಲಿಗಢ, ಬರೇಲಿ ಮತ್ತು ಅಲಹಾಬಾದ್ (ಈಗ ಪ್ರಯಾಗರಾಜ್) ಗಳಿಗೆ ಹರಡಿತ್ತು.
ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಪಿ ಸಿಂಗ್ ನೇತೃತ್ವದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿತ್ತು ಮತ್ತು ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದರು. ವಿಪಿ ಸಿಂಗ್ 1989ರಲ್ಲಿ ಜನತಾ ದಳದ ನಾಯಕರಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು.
ನವೆಂಬರ್ 29, 1983ರಂದು, ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ (ನಿವೃತ್ತ) ಸಂಸದ ಸಕ್ಸೇನಾ ಅವರು ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಆ ವರದಿಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಶಿಫಾರಸಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ.
ಈ ವರದಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ, ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಗಲಭೆಗಳ ಆರೋಪದಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
ಗಲಭೆಗೆ ಪ್ರಚೋದನೆ ನೀಡಿದ ಭಾರತೀಯ ಯೂನಿಯನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ನಾಯಕ ಶಮೀಮ್ ಅಹ್ಮದ್ ಮತ್ತು ಹಮೀದ್ ಹುಸೇನ್ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅದು ದೂಷಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಜವಾಬ್ದಾರರಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಮುಸ್ಲಿಮರ ಗುಂಪು ಈದ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮೊರಾದಾಬಾದ್‌ನ ಈದ್ಗಾ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಹಂದಿಗಳನ್ನು ಬಿಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ವದಂತಿ ಹರಡಿದಾಗ ಹಿಂಸಾಚಾರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರು ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
”ಇದರಿಂದ ಹಿಂದೂಗಳು ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾದರು. ಇದು ಕೋಮು ಗಲಭೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಯಿತು” ಎಂದು ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಹೇಳಿದರು.
”ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನರು ಹಿಂಸಾಚಾರದಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರಿಂದ, ಆಗಸ್ಟ್ 13, 1980ರ ನಂತರವೂ ಘಟನೆಗಳು ಮುಂದುವರೆದವು. ಕಾಲ್ತುಳಿತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಮಕ್ಕಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ” ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ (ನಿವೃತ್ತ) ಸಕ್ಸೇನಾ ಅವರು, ”ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಒಂದು ವಿಭಾಗದೊಳಗಿನ “ನಾಯಕತ್ವದ ಜಗಳ”ದಿಂದ ಹಿಂಸಾಚಾರ ನಡೆದಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಚುನಾವಣಾ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ “ಮತ ಬ್ಯಾಂಕ್”ಗಾಗಿ ಈ ಹಿಂಸಾಚಾರ ಸಂಭವಿಸಿದೆ” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಗಲಭೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪೊಲೀಸರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳು ಗುಂಡು ಹಾರಿಸುವುದು ”ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ” ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತವು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಗತ್ಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
”ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ಮತಬ್ಯಾಂಕ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕೈಬಿಡಬೇಕು” ಎಂದು ವರದಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ “ಕೋಮು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಅಪರಾಧಿಗಳ” ಮೇಲೆ ಆಡಳಿತವು ನಿಗಾ ಇಡಬೇಕು ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ವರದಿ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಉಪಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಕೇಶವ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಮೌರ್ಯ ಅವರು, ”ಎಲ್ಲಾ ಪಕ್ಷಗಳು ಇದನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಬೇಕು. ಗಲಭೆಗಳನ್ನು ಯಾರು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಅದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಕೋಮುಗಲಭೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವವರು ಯಾರು ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ವರದಿಯು ಶಮೀಮ್ ಅಹ್ಮದ್ ಮತ್ತು ಹಮೀದ್ ಹುಸೇನ್ ಅವರನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಆರೋಪಿಸಿದೆ ಎಂದು ಮೊರಾದಾಬಾದ್‌ನ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಸಂಸದ ಎಸ್‌ಟಿ ಹಸನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗೂ ಮುನ್ನ ಮತದಾರರನ್ನು ಧ್ರುವೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಬಿಜೆಪಿ ಸರಕಾರ ಈ ವರದಿಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ”2024ರ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಬಿಜೆಪಿಯ ಷಡ್ಯಂತ್ರ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಹಸನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
