ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲಿಕ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ‘ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ, ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ’ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಚರ್ಚೆಯು ವೇಗ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಕುರಿತ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕುರಿತು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿರುವ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ, ‘ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಿದರೆ, ಹೊಸ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತಯಂತ್ರಗಳನ್ನು (ಇವಿಎಂ) ಖರೀದಿಸಲು, ಪ್ರತಿ 15 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅಂದಾಜು ₹10,000 ಕೋಟಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ‘ಇವಿಎಂಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿಯು ಸುಮಾರು 15 ವರ್ಷಗಳಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳು ನಡೆದರೆ ಯಂತ್ರಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸೆಟ್ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು’ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಂಬರುವ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗೆ, ಅಂದಾಜು 11.80 ಲಕ್ಷ ಮತಗಟ್ಟೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ, ಪ್ರತಿ ಮತಗಟ್ಟೆಗೆ ಎರಡು ಸೆಟ್ ಇವಿಎಂಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಲೋಕಸಭೆ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅನುಗುಣವಾದ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ. ಚುನಾವಣೆಯ ದಿನವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೋಷಪೂರಿತ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶೇಕಡಾವಾರು ನಿಯಂತ್ರಣ ಘಟಕಗಳು (ಸಿಯುಗಳು), ಬ್ಯಾಲೆಟ್ ಯುನಿಟ್‌ಗಳು (ಬಿಯುಗಳು) ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಯಂತ್ರಗಳು ಮೀಸಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಗತ್ಯವಿದೆ’ ಎಂದು ಇಸಿ ಒತ್ತಿಹೇಳಿದೆ.
ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ಏಕಕಾಲಿಕ ಮತದಾನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕನಿಷ್ಠ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಇವಿಎಂಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್‌ಗಳು 46,75,100 ಬಿಯುಗಳು, 33,63,300 ಸಿಯುಗಳು ಮತ್ತು 36,62,600 ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್‌ಗಳು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. 2023 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇವಿಎಂಗಳ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ವೆಚ್ಚವು ಪ್ರತಿ ಬಿಯುಗೆ ₹7,900, ಪ್ರತಿ ಸಿಯುಗೆ ₹9,800 ಮತ್ತು ವಿವಿ ಪ್ಯಾಟ್‌ನ ಪ್ರತಿ ಯೂನಿಟ್ಟಿಗೆ ₹16,000 ಇತ್ತು.
ಕಾನೂನು ಸಚಿವಾಲಯದ ಏಕಕಾಲಿಕ ಮತದಾನದ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿರುವ ಇಸಿ, ಸಾರಿಗೆ ಸವಾಲುಗಳು, ಹೊಸ ಯಂತ್ರಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿದ ಉಗ್ರಾಣ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ 2029ರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಮೊದಲ ಏಕಕಾಲಿಕ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಬಹುದು ಎಂದು ಆಯೋಗ ಸೂಚಿಸಿದೆ.
ಏಕಕಾಲಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೊಕ್ಕಸದ ಮೇಲಿನ ಹೊರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆಡಳಿತದ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಡ್ಡಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇದರ ಪರವಾಗಿರುವವರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆಯ ಜಾರಿ ಸವಾಲುಗಳು, ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲೆ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಪಕ್ಷಗಳು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿವೆ.
ಇಸಿ ನೀಡಿರುವ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಂದಾಜುಗಳು ಏಕಕಾಲಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವೆಚ್ಚಗಳ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆಯಾದರೂ, ಅಂತಹ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವು ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು, ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಜ್ಞರು, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ನೀಡುವ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶಾಲ ಚುನಾವಣಾ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಏಕಕಾಲಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಸುತ್ತ ಚರ್ಚೆಯಾಗಿದೆ. ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ, ಅದರ ಪರಿಣತಿ ಮತ್ತು ಅನುಭವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರಿಗೆ ಒಳಹರಿವು ಮತ್ತು ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ; ಮಣಿಪುರ ಗಲಭೆ: ಎರಡು ದಿನಗಳ ರಾಜ್ಯ ಬಂದ್‌ಗೆ ಕರೆಕೊಟ್ಟ ಮೈತೇಯಿ ಗುಂಪು
