ಜೂನ್ 24-26 ರವರೆಗೆ ವಾರ್ಸಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಶ್ವ ನ್ಯಾಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಮದನ್ ಲೋಕೂರ್ ಅವರು, ಭಾರತದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸುತ್ತಲಿನ ಕಳವಳಗಳ ಕುರಿತು ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಂತರಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಅವರು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
“ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ನಿಯಮ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು” ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್, ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ನ್ಯಾಯಾಂಗಗಳು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು.
ಜಪಾನ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉಪ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ ನೊಜೊಮಿ ಇವಾಮಾ; ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಜೇವೂ ಜಂಗ್; ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ್‌ನ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಉಪ ಮಂತ್ರಿ ಕರಿಮೋವ್ ಎ. ನಿಶಾನೋವಿಚ್; ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ನ್ಯಾಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಡಾ. ಫಿಸೆಟ್ ಸಾರ್ಡಿಯೆನ್ ಅವರು ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಇದ್ದರು. ಇದನ್ನು ವರ್ಲ್ಡ್ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ನ ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಶ್ರೀರಾಕ್ ಪ್ಲಿಪಟ್ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.
ವಿಶ್ವ ನ್ಯಾಯ ಯೋಜನೆಯ ಕಾನೂನು ನಿಯಮ ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ 142 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ 79 ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್ ತಮ್ಮ ಆರಂಭಿಕ ನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಅಂತಹ ಶ್ರೇಯಾಂಕವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮದ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಮತ್ತು ವಕೀಲರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕುರಿತಾದ ಯುಎನ್ ವಿಶೇಷ ವರದಿಗಾರ ಮಾರ್ಗರೇಟ್ ಸ್ಯಾಟರ್ತ್‌ವೈಟ್ ಅವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತದ ಸುತ್ತಲಿನ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಕಾಳಜಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ವಿವರವಾದ ಸಂವಹನವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಈ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.
ಲೋಕೂರ್ ಮಾತನಾಡಿ, “ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನೇಮಕಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಅವರು, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕೊಲಿಜಿಯಂ ಮಾಡಿದ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಾರಣವಿಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದರು.
“ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮ, ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಭ್ರಾತೃತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲಬೇಕಾಗಿದೆ” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಈ ಅಗತ್ಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಸಾಮೂಹಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ಒಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರೊಬ್ಬರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಸುಟ್ಟ ನಗದು ಪತ್ತೆಯಾದ ನಂತರ, ಅವರನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಲು ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮಾಡಿದ ಶಿಫಾರಸನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. “ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವು ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ, ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಲು ಸ್ವತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರೇರಿತ ವೈಫಲ್ಯಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್ ಸೂಚಿಸಿದರು, ಆಯ್ದ ಕಾರ್ಯಾಂಗ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಯು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತತೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಸವೆಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
“ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಂಗವು ತಮ್ಮ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಆಗಾಗ್ಗೆ ವಿಫಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪೂರ್ವನಿದರ್ಶನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೇಲೆ ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಲೋಕೂರ್ ಎಚ್ಚರಿಸಿದರು.
