ನವದೆಹಲಿ: ಬಿಹಾರದ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯ ವಿಶೇಷ ತೀವ್ರ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ (Special Intensive Revision – SIR) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಅರ್ಜಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ, ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಯೋಗೇಂದ್ರ ಯಾದವ್ ಅವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮುಂದೆ ಹಾಜರಾದರು. ಈ ವೇಳೆ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ (ECI)ವು ಕರಡು ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ್ದ ಇಬ್ಬರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಿ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮತದಾರರ ಹಕ್ಕು ರದ್ದತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಗಂಭೀರ ಆರೋಪ ಮಾಡಿದರು.
‘ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿನ ಲೋಪ’ ಎಂದು ಆರೋಪ
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಸೂರ್ಯ ಕಾಂತ್ ಮತ್ತು ಜಾಯ್‌ಮಲ್ಯ ಬಾಗ್ಚಿ ಅವರಿದ್ದ ಪೀಠದ ಮುಂದೆ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಯಾದವ್, ಈ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯಿಂದ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ 65 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ಕೋಟಿಗೂ ಏರಿಕೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಕೇವಲ ಅನುಷ್ಠಾನದ ವೈಫಲ್ಯವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದರ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿನ ಲೋಪವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಆರೋಪಿಸಿದರು. “SIR ಅನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡರೂ ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಇದೇ ರೀತಿ ಇರುತ್ತವೆ” ಎಂದು ಯಾದವ್ ಹೇಳಿದರು.
ಯಾದವ್ ಅವರ ವಾದವನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಪರ ವಕೀಲ-ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ರಾಕೇಶ್ ದ್ವಿವೇದಿ ಅವರು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಯಾದವ್ ಅವರು “ನಾಟಕ” ಮಾಡುವ ಬದಲು, ಸಂತ್ರಸ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದಿತ್ತು ಎಂದು ದ್ವಿವೇದಿ ಹೇಳಿದರು. ಆದರೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಇದು “ಅಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದಾದ ದೋಷ” ಆಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು. ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಮತದಾರರನ್ನು ಹೊರಗಿಟ್ಟರೆ ನಾವು ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ಹಿಂದೆ ನೀಡಿದ್ದ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಯಾದವ್ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಿಸಿದರು.
ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾದ
ಯಾದವ್ ಅವರು ಜನಗಣತಿ ಆಧಾರಿತ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟು, ಬಿಹಾರದ ಒಟ್ಟು ವಯಸ್ಕರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 8.18 ಕೋಟಿ ಇರಬೇಕಿತ್ತು, ಆದರೆ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 7.9 ಕೋಟಿ ಜನರು ಮಾತ್ರ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಇದರಿಂದ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ 29 ಲಕ್ಷ ಜನರ ಕೊರತೆಯಿತ್ತು ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಸೆಳೆದರು. ಯಾವುದೇ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಇರುವ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಮಾನದಂಡಗಳಾದ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ, ನಿಖರತೆ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆ – ಇವುಗಳಲ್ಲಿ SIR ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಯಾದವ್ ಹೇಳಿದರು.
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಮತದಾರರ ನೋಂದಣಿಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸರಕಾರದಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದಾಗ, ಅರ್ಹ ಮತದಾರರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರು ಹೊರಗುಳಿಯುತ್ತಾರೆ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಡ ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳ ಜನರು ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಯಾದವ್ ವಿವರಿಸಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮತದಾರರ ಅರ್ಹತೆಯು ಶೇ. 97ರಿಂದ ಶೇ.88ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ‘ಶೂನ್ಯ ಸೇರ್ಪಡೆ’
ಯಾದವ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, SIR ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ‘ತೀವ್ರ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವುದು’ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆಯೇ ಹೊರತು, ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಬಿಹಾರದ SIR ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು. ಈ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯಲ್ಲಿ 25 ಲಕ್ಷ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 31 ಲಕ್ಷ ಮಹಿಳೆಯರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ಯಾದವ್, ಇದು ಮಹಿಳಾ ವಿರೋಧಿ ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. 2003ರಲ್ಲಿ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಕಂಪ್ಯೂಟರೀಕರಿಸಿದಾಗ, ಮನೆ-ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಸಲಾಗಿತ್ತೇ ಹೊರತು, ಯಾವುದೇ ಅರ್ಜಿ ಅಥವಾ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು.
ಅವಾಸ್ತವಿಕ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಯಾದವ್ ವಾದ
ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನೂ ಯಾದವ್ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. ಒಟ್ಟು 7.24 ಕೋಟಿ ಅರ್ಜಿ ನಮೂನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ಎಇಆರ್‌ಒ (ಸಹಾಯಕ ಚುನಾವಣಾ ನೋಂದಣಿ ಅಧಿಕಾರಿ)ಗೆ 3000 ಅರ್ಜಿ ನಮೂನೆಗಳ ಮಿತಿ ಇದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ತಮ್ಮ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಪ್ರಕಾರ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಗಡುವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಪ್ರತಿ ಇಆರ್‌ಒ (ಚುನಾವಣಾ ನೋಂದಣಿ ಅಧಿಕಾರಿ) ಪ್ರತಿದಿನ 4678 ಅರ್ಜಿ ನಮೂನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ಪ್ರಕರಣಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಂತಹ ಇತರ ಕೆಲಸಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಸಾಧ್ಯವಾದ ಕಾರ್ಯ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಮತದಾರರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಹಕ್ಕು ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು “ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆ”ಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಇಡೀ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಸರಕಾರದಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಯಾದವ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದರು. “ನಾವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ವಿಶ್ವ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಮತದಾರರ ಹಕ್ಕು ರದ್ದತಿಯ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವಯಸ್ಕ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆ ಆಗಿದೆ” ಎಂದು ಯಾದವ್ ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ವಾದವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿದರು. ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಬುಧವಾರದಂದು ಮುಂದುವರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಬಿಹಾರ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿ ಗೊಂದಲ: ಪೌರತ್ವಕ್ಕೆ ಆಧಾರ್ ಗುರುತಲ್ಲ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ
