ಬೊಕಾರೊ: ಸೋಮವಾರ ಮುಂಜಾನೆ ಜಾರ್ಖಂಡಿನ ಲಾಲ್ಪಾನಿಯಾ ಲುಗು ಬುರು ಬೆಟ್ಟಗಳ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ ನಕ್ಸಲರೊಂದಿಗೆ ನಡೆದ ಪ್ರಮುಖ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳಿಂದ 1 ಕೋಟಿ ರೂ. ಬಹುಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ನಕ್ಸಲೀಯರ ಕೇಂದ್ರ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ಅಲಿಯಾಸ್ ವಿವೇಕ್ ದಾನನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ್ ಸೇರಿದಂತೆ 8 ನಕ್ಸಲರು ಹತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪೈಕಿ ಒಬ್ಬ ನಕ್ಸಲೈಟ್‌ಗೆ ಸರ್ಕಾರ 25 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ನಕ್ಸಲೈಟ್‌ಗೆ 10 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಬಹುಮಾನ ಘೋಷಿಸಿತ್ತು. ಜೈರಾಮ್ ಅಲಿಯಾಸ್ ಚಲಪತಿಯಂತೆಯೇ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ಕೂಡ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಬೇಕಾಗಿರುವ ನಕ್ಸಲೈಟ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ತಲೆಗೆ ರೂ.1 ಕೋಟಿ ಬಹುಮಾನ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಈ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ 8 ನಕ್ಸಲರಲ್ಲಿ ಮೂವರು ಉನ್ನತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ, ಅವರ ತಲೆಗೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ 1 ಕೋಟಿ, 25 ಲಕ್ಷ ಮತ್ತು 10 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಬಹುಮಾನವಿತ್ತು. ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ತಲೆಗೆ 1 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಬಹುಮಾನ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರೆ, ಅರವಿಂದ್ ಯಾದವ್ ಗೆ 25 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಮತ್ತು ಸಾಹೇಬ್ರಮ್ ಮಂಡಿ ಅಲಿಯಾಸ್ ರಾಹುಲ್ ಮಂಡಿಗೆ 10 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಬಹುಮಾನ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಉಳಿದ ನಕ್ಸಲೀಯರನ್ನು ಮಹೇಶ್ ಮಂಡಿ ಅಲಿಯಾಸ್ ಮೋಟಾ, ತಾಲು, ರಾಜು ಮಂಡಿ, ಗಂಗಾರಾಮ್ ಮತ್ತು ಮಹೇಶ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
ನಕ್ಸಲರ ಕೇಂದ್ರ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿಯು 80ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನಕ್ಸಲಿಸಂ ಸೇರಿದ ಮೂಲತಃ ಧನ್ಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತುಂಡಿ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಲ್ಬುಧಾ ಗ್ರಾಮದ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಏಪ್ರಿಲ್ 21, ಸೋಮವಾರ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 5.30 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಗುಂಡಿನ ಚಕಮಕಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ, ಎರಡೂ ಕಡೆಯಿಂದ ಮಧ್ಯಂತರ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಸಾವುನೋವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಹತ್ಯೆಗೊಳಗಾದವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನನ್ನು ಸಿಪಿಐ (ಮಾವೋವಾದಿ) ಕೇಂದ್ರ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿವೇಕ್ ದಾ, ಫುಚ್ನಾ, ನಾಗೋ ಮಂಡಿ ಮತ್ತು ಕರಣ್ ದಾ ಮುಂತಾದ ಬಹು ಅಲಿಯಾಸ್‌ಗಳಿಂದ ಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಪರಸ್ನಾಥ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಗಿರಿಧಿಹ್‌ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.
ಮೂಲತಃ ತುಂಡಿ (ಧನ್ಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆ)ಯ ದಲ್ಬುಧಾ ನಿವಾಸಿಯಾದ ಮಂಡಿ, ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಬಿಹಾರ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದಾದ್ಯಂತ 100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಮುಖ ಮಾವೋವಾದಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಾರ್ಖಂಡಿನ ಗಿರಿದಿಹ್ ಜಿಲ್ಲೆಯೊಂದರಲ್ಲೇ ಈತ 50ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಕಾಗಿದ್ದವನಾಗಿದ್ದ ಎಂದು ಪೊಲೀಸರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಸೋಮವಾರ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಕೇಂದ್ರ ಮೀಸಲು ಪೊಲೀಸ್ ಪಡೆ (CRPF) ಅಧಿಕೃತ ಹೇಳಿಕೆಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವರು ಮಾವೋವಾದಿಗಳ ಹತ್ಯೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂಟಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.
ಹಿಂದಿನ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ: “ರಾಜ್ಯ ಪೊಲೀಸರೊಂದಿಗೆ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಆರ್ಪಿಎಫ್, ಇಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬೊಕಾರೊ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಲುಗು ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವರು ಮಾವೋವಾದಿಗಳನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಎಸ್‌ಎಲ್‌ಆರ್ ಮತ್ತು ಒಂದು ಐಎನ್‌ಎಸ್‌ಎಎಸ್ ರೈಫಲ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಗಾಯಗಳಾಗಿಲ್ಲ. ಮಧ್ಯಂತರ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ.”
ಸಿಆರ್‌ಪಿಎಫ್‌ನ 209 ಕಮಾಂಡೋ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ಫಾರ್ ರೆಸಲ್ಯೂಟ್ ಆಕ್ಷನ್ (ಕೋಬ್ರಾ) ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಜಂಟಿ ತಂಡವು ಲಾಲ್ಪಾನಿಯಾ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ ಪ್ರದೇಶದ ಅರಣ್ಯ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ ಶೋಧ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತ್ತು, ಆಗ ಅವರು ಮಾವೋವಾದಿಗಳಿಂದ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗೆ ಒಳಗಾದರು. ಪಡೆಗಳು ಪ್ರತಿದಾಳಿ ನಡೆಸಿದವು, ಗುಂಡಿನ ಚಕಮಕಿ ಇನ್ನೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಈ ವರ್ಷ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳೊಂದಿಗಿನ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ 13 ಮಾವೋವಾದಿಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. 2025ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮಾವೋವಾದಿ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಪೊಲೀಸರ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ವರ್ಷ ಜಾರ್ಖಂಡಿನಲ್ಲಿ 244 ಮಾವೋವಾದಿಗಳನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಮುನ್ನ 9 ಮಂದಿ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ನಾಲ್ವರು ವಲಯ ಕಮಾಂಡರ್‌ಗಳು, ಒಬ್ಬ ಸಬ್-ಜನರಲ್ ಕಮಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ಮೂವರು ಏರಿಯಾ ಕಮಾಂಡರ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ 24 ಮಾವೋವಾದಿಗಳು ಶರಣಾಗಿ ಸಮಾಜದ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪೊಲೀಸರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಬುಡಕಟ್ಟು ಯೋಧ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿಗೆ ನಮನಗಳು!
ಜಾರ್ಖಂಡ್ನ ಬೊಕಾರೊ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಲಾಲ್ಪಾನಿಯಾ ಬಳಿಯ ಲುಗು ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ (ಸೋಮವಾರ) ನಡೆದ ಘೋರ ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳು ಮಾವೋವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಕೇಂದ್ರ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಯೋಧ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ಮತ್ತು ಎಂಟು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪೇಸ್ ಬುಕ್ ಖಾತೆಯೊಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಬುಡಕಟ್ಟು ನಾಯಕ ಪ್ರಯಾಗ್ ಮಂಡಿ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟವರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಮೂವರು ಇತರ ತಾಯಂದಿರು ಇದ್ದಾರೆ. ಮಂಡಿ ಎಂಬುದು ಬುಡಕಟ್ಟು ಉಪನಾಮವೆಂದು ಅದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಆ ಹೆಸರನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದ ಮೊದಲ ಬುಡಕಟ್ಟು ಯೋಧ ತಿಲ್ಕಾ ಮಂಡಿ ಅವರ ಹೆಸರು ನೆನಪಿಗೆ ಬಂದಿತು ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿದೆ.
ಸಂತಾಲ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಯೋಧ ಜಬ್ರಾ ಪಹಾಡಿಯಾ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ತಿಲ್ಕಾ ಮಂಡಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಲೂಟಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಪೂರ್ವ ಭಾರತ ಕಂಪನಿಯ ಪಡೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದ ಮೊದಲ ಯೋಧ. 1771-1784 ರ ನಡುವೆ ಅವರು ಚೋಟಾ ನಾಗ್ಪುರ ಪ್ರದೇಶದ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಲಾಂಬುಲಾದಂತಹ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಯುಧಗಳಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯವು ಸ್ಥಳೀಯ ಪಹಾಡಿಯಾ ಸರ್ದಾರ್ ಎಂಬ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರೊಂದಿಗೆ ರಾಮಗಢ ಶಿಬಿರದ ಮೇಲೆ ಮಿಂಚಿನ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿತು. “ಭೂಮಿ ನಮ್ಮದು” ಎಂಬುದು ಅವನ ಯುದ್ಧ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅವನನ್ನು ಹಿಡಿದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯವು 1784ರಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರದ ಭಾಗಲ್ಪುರದಲ್ಲಿ ಮಾವಿನ ಮರದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ನೇತುಹಾಕಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ಇನ್ನೂರೈವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಲೂಟಿಯ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಹೋರಾಟಗಳಿಗೆ ಅವನು ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಅದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ತಿಲಕ ಮಂಡಿ ಹೋರಾಟದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿರುವ ಭಾಗಲ್ಪುರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ತಿಲಕ ಮಂಡಿ, ಪ್ರಯಾಗ ಮಂಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ಹೋರಾಟಗಾರರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಪಡೆ ಇಂದು ಗುಂಡಿಕ್ಕಿ ಕೊಂದು ಹಾಕಿದೆ. ನಿಖರವಾಗಿ ಇನ್ನೂರೈವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಿಲಕ ಮಂಡಿಯನ್ನು ನೇಣು ಹಾಕಿ ಕೊಂದಂತೆಯೇ… ಪ್ರಯಾಗ ಮಂಡಿಗೆ ಕಣ್ಣೀರಿನ ನಮನಗಳು…. ಎಂದು ಅದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಯೆಮೆನ್‌: ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಚಯದ ಮೇಲಿನ ಅಮೆರಿಕದ ವಾಯುದಾಳಿಗೆ 12 ಮಂದಿ ಸಾವು: ಹೌತಿ ಬಂಡುಕೋರರು
